Bachelor of Science in de ingenieurswetenschappen: architectuur
Een architect bezit niet alleen technisch en ontwerpmatig talent maar heeft ook maatschappelijk-culturele en architectuur-wetenschappelijke aanleg. Architectuur is namelijk niet te scheiden van het leven en de maatschappij waarin ze voorkomt. Architectuur schept de omgeving, en brengt tegelijkertijd zichzelf tot stand binnen die omgeving.
Inhoud
De opleiding architectuur biedt in eerste instantie een goede initiatie en leerschool in de praktijk, de middelen en de voorstellingstechnieken van het architectonisch ontwerpen aangevuld met de basiskennis van het stedenbouwkundig ontwerpen. Je maakt vervolgens kennis met en krijgt inzicht in de constructieve en technische principes van het bouwen. Je wordt ook bewust gemaakt van de betekenis en het maatschappelijk belang van architectuur en de stedenbouw gevoed door historische en architectuurtheoretische kennis en reflectie. Je wordt getraind in het uitvoeren en presenteren van ontwerpgericht en van wetenschap pelijk onderzoek. En last but not least, je maakt kennis met de beroepspraktijk van de architect. Het programma en de rijke leeromgeving van de opleiding bieden je de tijd, de middelen en de mogelijkheden om, naargelang de eigen mogelijkheden en interesses, te verdiepen of te bekwamen in één van de specifieke aspecten van het vakgebied.
Aandachtspunten
Om te kunnen inschrijven in de opleiding Bachelor in de ingenieurswetenschappen: architectuur moet je deelgenomen hebben aan een ijkingstoets.
Voor wie
Als architect moet je over heel uiteenlopende kwaliteiten beschikken. Je hebt technisch en ontwerpmatig talent maar ook maatschappelijk-culturele en architectuur-wetenschappelijke aanleg. Kiezen voor Architectuur betekent kiezen voor een brede intellectuele opleiding, met interesse voor de verschillende aspecten en vooral voor hun onderlinge verbanden. Qua vooropleiding is een degelijke basisopleiding wiskunde in het secundair onderwijs bijzonder welkom. De cursussen in het eerste bachelorjaar sluiten aan bij een vooropleiding met zes uur wiskunde per week tijdens de laatste twee jaren van het secundair onderwijs. Ook voor fysica is voorkennis meegenomen, maar die is minder determinerend dan die van wiskunde. Het artistieke deel van de opleiding vindt plaats in het ontwerpatelier. Grote interesse voor vormgeving, esthetiek en vooral de motivatie om te willen bijleren zijn voorwaarden voor succes. Het moet duidelijk zijn dat het ontwerp een fundamentele pijler is van de opleiding. Alleen goed zijn voor de exacte en architectuurwetenschappelijk vakken is onvoldoende. Een goede architect beschikt over een unieke combinatie van beide talenten.
Structuur
- Bachelor
In de bachelor ligt de klemtoon op het ‘antwoordgericht leerproces’. Tijdens het atelierwerk ontdek je de complexiteit van architectonische problemen. Je leert hoe je die problemen zelfstandig kunt aanpakken en welke werkwijze je daarbij best volgt. Daarnaast staat ook een belangrijk pakket wetenschappen op het programma, met name wiskunde en natuurkunde. Uiteraard word je vanaf dag één geïnitieerd in bouwtechnische aspecten. Ook de vakken die te maken hebben met mens, maatschappij en cultuur zijn in het programma van de bachelor opgenomen. Verder krijg je een inleiding in de architectuurtheorie en de architectuurgeschiedenis. Op grond van dit brede aanbod kunnen je een gefundeerde keuze maken om je te specialiseren in de master.
- Master
De masteropleiding biedt een brede universitaire kennisbasis met het architectuurontwerpen als focus en het bouwen als voornaamste toepassingsgebied. Je krijgt de mogelijkheid om binnen dat aanbod een eigen profiel te ontwikkelen in de richting van de persoonlijke interesses en intellectuele sterktes. Je kunt kiezen uit twee afstudeerrichtingen. De afstudeerrichting Stadsontwerp en architectuur is gericht op ingenieur-architecten met bijzondere interesse voor het gebouw in zijn omgeving. Deze opleiding beoogt op te leiden in de architectuur en het stadsontwerp, en theoretisch te introduceren in de kennisgebieden die betrekking hebben op het ontwerp op grotere schaal. De afstudeerrichting Architectuurontwerp en bouwtechniek is gericht op ingenieur-architecten met bijzondere interesse voor het gebouwontwerp en zijn details, in de constructie, en in duurzame gebouwtechnieken. In het laatste jaar maken de studenten hun masterproef. Daarin werken ze zelfstandig een ontwerp- of onderzoeksprobleemstelling uit, begeleid door de wetenschappelijke staf van de vakgroep. De resultaten van hun afstudeerwerk stellen de studenten tijdens een mondelinge, publieke presentatie voor. Het is voor de bachelor/master in de ingenieurswetenschappen: architectuur ook mogelijk om rechtstreeks in te stappen in de Master in de ruimtelijke planning en stedenbouw. Deze master heeft tot doel studenten vertrouwd te maken met het brede domein van de ruimtelijke planning en stedenbouw.
Arbeidsmarkt
Afgestudeerden van de opleiding ingenieur-architect zijn actief in erg diverse domeinen. Na de stage starten sommigen een eigen architectuurpraktijk, al dan niet in groepsverband. Andere afgestudeerden gaan aan de slag in overheidsdiensten waar ze mee de krijtlijnen van het bouwen en het plannen van de toekomst helpen uitzetten. Anderen kiezen voor een rol als ingenieur stabiliteit of technische installaties, of gaan voor een loopbaan als projectmanager, energiedeskundige of veiligheidscoördinator. Maar de opleiding opent ook perspectieven voor wie zich in het beroepsleven wil toeleggen op geavanceerde visualisatietechnieken of dataverwerking die in bouw- en planningsprocessen aan de orde zijn.
In deze filmpjes laten we alumni zelf aan het woord.
Kwaliteitszorg
Mensen die durven denken over de uitdagingen van morgen, daar streven we naar. Daarom is het onderwijs aan onze universiteit stevig verankerd in zes grote onderwijsdoelstellingen: denk breed, blijf onderzoeken, steun talent, bouw mee, verleg grenzen en kies kwaliteit.
De UGent heeft continu aandacht voor kwaliteitszorg en kwaliteitscultuur. Het UGent-kwaliteitszorgsysteem geeft voor elke opleiding informatie over de troeven van de opleiding, de sterke punten én de werkpunten.
Meer info:
Troeven
- Brede visie op architectuur: Architectuur wordt in deze opleiding benaderd als een discipline die raakt aan verschillende facetten van de maatschappij en dus niet als de expertise van één bepaald beroepsprofiel. Studenten leren zich te positioneren als ontwerper met betrekking tot de verschillende kennisvelden (sociaal, historisch, technisch, artistiek) die het brede veld van de architectuur uitmaken. Het onderwijsprogramma is gebaseerd op deze globale visie van de architectuur en georganiseerd rond drie pijlers: het architectuurontwerpen, de bouwtechnische en basiswetenschappelijke vakken, en de architectuurwetenschappen. Tegelijk biedt het curriculum een open blik op de wereld, zowel door de inhoud van de lessen als door internationale mobiliteit te stimuleren (studiereizen, stage, Erasmusuitwisseling).
- Grote verscheidenheid aan lesvormen: De opleiding biedt verschillende lesvormen aan, van hoorcolleges en interactieve seminaries tot ontwerpstudio’s. De zogenaamde Bijzondere Vraagstukken (onderzoeksseminaries) en de Jokerweek (een projectweek waarin studenten over de jaren heen samenwerken aan één opdracht) zijn sleutelcomponenten in dit gevarieerde aanbod. In de verschillende lesvormen is personeel met zeer gevarieerde achtergrond en expertise actief: van professoren en onderzoekers tot architecten die dagelijks in het werkveld staan. Op regelmatige basis worden buitenlandse gastsprekers uitgenodigd.
- Eigen profiel: Het programma is coherent en gestructureerd opgebouwd. Toch krijgen de studenten binnen dit duidelijke programma een grote keuzevrijheid wat betreft een aantal keuzevakken, ontwerpstudio’s, seminaries en dergelijke meer. Zo kunnen de studenten zich verdiepen of bekwamen in bepaalde aspecten van het vakgebied en over de jaren heen een eigen profiel uitbouwen. Dit geldt voornamelijk in de masterjaren waar studenten voor een afstudeerrichting kiezen die focust op de schaal van het gebouw of van de stad, en waar ook heel wat tijd is uitgetrokken voor de masterproef. Via een Erasmussemester, waarbij –uiteraard binnen bepaalde regels- veel vrijheid wordt gegeven om een vakkenpakket samen te stellen, kunnen studenten aan gerenommeerde partnerinstellingen hun eigen traject bijkomend vormgeven.
- Betrokkenheid: Via de studentenorganisatie (De Loeiende Koe) en tal van studentenvertegenwoordigers zijn de studenten heel sterk betrokken bij de uitbouw van het onderwijsprogramma. Door lesvormen waar studenten één op één met begeleiders in gesprek gaan, wordt deze betrokkenheid verder bevorderd. Het voorzien van een ontmoetingsplek voor studenten, en de medewerking van staf aan de studentenpublicatie zorgt voor een continue, informele dialoog tussen de diverse jaren onderling en tussen studenten en staf. Inkomende Erasmusstudenten worden zo veel mogelijk opgenomen in de eigen studentenpopulatie door het stimuleren van gemengde teams voor groepswerk, interactieve lesvormen,…
- Brede kennisvormen en competenties: Onze studenten worden voortdurend aangezet tot kritische zelfreflectie en krijgen via de opleiding verschillende kennisvormen en competenties mee. Deze brengen hen in staat de dialoog op te stellen tussen de toenemend gespecialiseerde actoren in het ontwerp en de ontwikkeling van onze gebouwde omgeving. Een afgestudeerde van onze opleiding is een flexibel inzetbare master die beschikt over een basisvertrouwdheid met alle kenniscompetenties van het vakgebied en zich tegelijkertijd heeft gespecialiseerd in bepaalde onderdelen in functie van individuele interesses en sterktes.
Sterke punten
- Voorbereiding: Om goed voorbereid het eerste academiejaar in te zetten kunnen studenten deelnemen aan een aantal zomercursussen. Er is ook een ijkingstoets waarin studenten het gewenste niveau kunnen peilen. De info-dag vormt een belangrijk moment: door de presentatie van materiaal (maquettes, tekeningen, projectwerken, papers, etc.) krijgen toekomstige studenten een helder beeld van de opleiding. Ook de eindejaarstentoonstelling, die met de nieuwe studenten wordt bezocht, vormt een belangrijk moment van informatieoverdracht.
- Gemotiveerd en gevarieerd lesgeversteam: De opleiding wordt gedragen door geëngageerde lesgevers uit verschillende disciplines (ontwerp, theorie, geschiedenis, bouwfysica, bouwtechniek, draagsystemen, stadsontwerp, stedenbouw…) en met verschillende professionele achtergronden (professoren, onderzoekers, praktiserende architecten). Deze verscheidenheid aan professionele expertise draagt bij tot een uitstekende en toegepaste kennisoverdracht binnen de verschillende lesformats. Multiperspectivisme wordt op die manier ook geëxpliciteerd in het curriculum. Buitenlandse gastsprekers en –begeleiders, helpen verder om de blik op de wereld te verruimen.
- Streven naar coherentie binnen verscheidenheid in de gehele opleiding: De breedte van het curriculum maakt het noodzakelijk om specifieke instrumenten te ontwikkelen om de coherentie te bewaren. Recent maken de lesgevers in samenwerking met de Loeiende Koe jaarlijks een bachelorkrant. Hierin wordt een overzicht gegeven van alle ontwerpgerelateerde opdrachten tijdens de bachelorjaren. Deze krant laat toe te weten hoe het academiejaar georganiseerd zal zijn, maar ook welke klemtonen en werkmethodes er worden toegepast over de drie bachelorjaren heen. De studenten kunnen zo beter de eigen opdrachten plaatsen binnen een globale visie voor de bacheloropleiding en het verplicht lesgevers om na te denken over nuttige linken tussen de diverse opleidingsonderdelen. Met het opzet van de masterbeurs, waarin de bijzondere vraagstukken, ontwerpstudio’s en masterproeven worden toegelicht, wordt ook voor de masters dergelijk inzicht voorzien. Deze informatie laat hen toe om hun volledige mastertraject goed te plannen en te zoeken naar trajecten over twee jaar heen.
- Toetsing: De studenten worden op verschillende manieren getoetst, via in te dienen of te presenteren opdrachten, en via schriftelijke en mondelinge examens. Deze gevarieerde vormen laten toe verschillende competenties en vaardigheden te testen. Belangrijk daarbij is dat studenten vanaf 1ste Bachelor gevormd worden om zelfstandig keuzes te maken en deze keuzes te beargumenteren voor zowel staf als medestudenten. Studenten worden vanaf 2de Bachelor ook begeleid in het schrijven van papers, met aandacht voor zowel vorm als inhoud.
- Aanspreekbaarheid: Als opleiding zetten wij in op een onmiddellijk en intensief persoonlijk contact tussen onze docenten en studenten. Dit gebeurt enerzijds binnen de ontwerpateliers en andere opdrachtgerelateerde lessen waar studenten één op één met hun lesgevers en begeleiders in gesprek gaan. Ook in de meer theoretische lessen wordt ingezet op de aanspreekbaarheid van de docenten.
Werkpunten
- Integratie van kennisvormen en competenties: Hoewel er een duidelijke structuur in het programma aanwezig is, blijft de wisselwerking tussen de verschillende opleidingspijlers en de integratie van verschillende kennisvormen en competenties in de ontwerpstudio’s een voortdurend aandachtspunt binnen de opleiding. Met de verschillende betrokkenen trachten we in een open dialoog deze integratie te bevorderen.
- Strakkere opvolging van het masterproefproces: De studenten worden sterk aangemoedigd om een eigen onderzoek op te zetten bij de masterproef. Hoewel de studenten doorheen het jaar hard en enthousiast werken, stellen we vast dat ze vaak hun masterproef uitstellen naar tweede zit. Dit is een werkpunt waar we samen met de studenten mee aan de slag gaan. Door een betere koppeling van masterstudio’s en/of Bijzondere Vraagstukken aan masterproeven, probeert de opleiding hier aan te remediëren.
- Werkdruk: De studenten geven terecht aan dat de werkdruk vaak heel hoog ligt. Door de combinatie van theoretische lessen en ontwerpgerelateerde opdrachten ligt de werkdruk zowel tijdens de lesweken als in de examenperiode hoog. De Bachelorkrant is één van de manieren om de werkdruk in kaart te brengen en zo nodig bij te sturen. Ook wordt regelmatig actief met de studenten overlegd om te zien waar en hoe de werkdruk aangepast kan worden.