Juristen nemen een sleutelpositie in binnen de samenleving. Dat komt onder meer door de toenemende ‘juridisering’ van verschillende sectoren. Steeds meer zaken worden in regels en procedures vastgelegd, waardoor ook juridisch advies steeds belangrijker wordt. Wie rechten studeert, wordt dus niet automatisch advocaat, magistraat of notaris. Ook in bedrijven, bij overheidsdiensten of in de politieke wereld gaan juristen aan de slag. Tijdens de opleiding komen dan ook heel uiteenlopende rechtstakken aan bod en word je ondergedompeld in een brede waaier aan juridische problemen.

Het masterprogramma is zeer flexibel. Je volgt zes verplichte vakken en kiest daarnaast een twaalftal keuzevakken. Deze kies je uit een lijst met ‘vakken met een component vaardigheden’ (bv. stage, een internationale pleitwedstrijd, een legal clinic …), en lijsten met ‘verdiepende’ (het uitdiepen van een bepaalde rechtstak) en ‘verbredende’ (specifieke juridische of metajuridische onderwerpen) vakken. De keuze maak je op basis van je persoonlijke voorkeuren, je toekomstige beroepskeuze of de doceerwijze. Zo kan je je in zekere zin specialiseren, terwijl je diploma toch een algemene geldigheid voor alle juridische beroepen behoudt. Mogelijke specialisaties zijn bijvoorbeeld het burgerlijk recht, het strafrecht, het nationaal of internationaal publiekrecht, het milieurecht, het sociaal recht, het economisch recht, het fiscaal recht, mensenrechten of het Europees recht. Goed om te weten: de laatste twee vakkengebieden worden grotendeels in het Engels gedoceerd. Je krijgt, vooral in de vaardigheidsvakken en de verdiepende vakken, de mogelijkheid om juridische problemen te analyseren en daarover mondeling en schriftelijk te rapporteren. Vaak word je permanent of niet-periodegebonden geëvalueerd, zodat er geen ‘klassiek’ examen meer volgt aan het van het academiejaar. Specifiek voor de rechtenopleiding zijn bijvoorbeeld de Engelstalige internationale pleitwedstrijden en legal clinics waarin je aan échte zaken werkt.

Met je masterproef start je al in het eerste masterjaar (Masterproef I), maar het finale eindwerk wordt pas neergelegd en verdedigd op het einde van het tweede masterjaar (Masterproef II). De masterproef is een omvangrijke scriptie waarin je een belangrijk topic uit het recht uitdiept, zowel strikt juridisch als metajuridisch en rechtsvergelijkend.

Naast de hier beschreven (domein)master, kun je ook kiezen voor de educatieve master. Meer uitleg hierover vind je op www.ugent.be/educatievemaster.

Advocatuur
Ongeveer een derde van alle afgestudeerde juristen kiest na de studie voor een stage aan de balie. Een advocaatstagiair gaat meteen aan de slag als zelfstandige, onder de vleugels van een patron. De stageperiode duurt drie jaar. Een stagiair kan en mag meteen zelf dossiers behandelen, pleiten op de rechtbanken en cliënteel uitbouwen. Tijdens de stage legt de balie een bijkomende opleiding op waarin stagiairs specifieke beroepskennis opdoen maar ook knowhow aangereikt krijgen over ondernemen, communicatie, onderhandelen. Een stage kan je daarom ook beschouwen als een soort bijkomende studieperiode, waarin je verder gevormd wordt als jurist. Die ervaring kan nuttig zijn in een verdere loopbaan buiten de advocatuur. Het kan ook de aanzet zijn om zelf mee te werken aan de uitbouw van een advocatenkantoor.

Magistratuur
Om als magistraat aan de slag te gaan, moet je eerst slagen voor een vergelijkend toelatingsexamen. Daarna volgt een gerechtelijke stage van twee jaar. Als je die succesvol beëindigt, kan je je kandidaat stellen voor een vacante betrekking bij de staande of zittende magistratuur. Ben je een jurist met minstens vier jaar juridische ervaring, dan kan je deelnemen aan het examen beroepsbekwaamheid. Slaag je voor dat examen, dan kan je je onmiddellijk kandidaat stellen voor een ambt als magistraat en hoef je dus geen stage meer te lopen.

Notariaat
Er is een specifieke masteropleiding (ManaMa) in het notariaat die juristen opleidt tot de functie van kandidaat-notaris en tot het ambt van notaris. De opleiding omvat 60 studiepunten, maar is zo gestructureerd dat een combinatie met een deeltijds beroep of stage mogelijk is. Een notaris wordt door de Koning benoemd na het afleggen van een vergelijkend examen. Wie in aanmerking wil komen voor een benoeming als notaris of als erkend kandidaatnotaris moet gedurende drie jaar de wettelijk verplichte stage lopen bij een notaris. De opleiding in het notariaat kan ook een interessante aanloop zijn tot een loopbaan in het bank- of verzekeringswezen, in de vastgoedsector of in de ambtenarij. De bijkomende specifieke juridische bagage die je via de opleiding opdoet, wordt in die sectoren immers ten zeerste op prijs gesteld.

Publieke sector
De overheid heeft veel juristen in dienst. En dan hebben we het niet alleen over de Federale Overheids dienst Justitie. Ook Buitenlandse Zaken doet veelvuldig een beroep op juristen en in andere federale en Vlaamse ministeriële diensten worden juristen met specifieke juridische taken belast. Naast de centrale overheden trekken ook de gemeentelijke en provinciale overheden juristen aan voor bestuurs-en beleidstaken. Verder zijn er ook tal van functies bij de overheid die niet specifiek voor juristen zijn voorbehouden, maar waar je met je juridische bagage vlot kan slagen voor de selectieproeven.

Privésector
Een kleine meerderheid van de afgestudeerde juristen komt in de privésector terecht waar ze zich on the job specialiseren. Het gaat onder meer om banken en financiële instellingen, bedrijven, verzekeringsmaatschappijen, consultancy, de vastgoedsector, belangen organisaties, vakbonden en niet-gouvernementele organisaties. Daarnaast oefenen afgestudeerden in de privésector ook niet-specifiek juridische functies uit, die door hun complexiteit wel een juridische basiskennis vereisen. Het gaat dan veelal om allround adviseurs die betrokken worden bij allerlei beleidsbeslissingen of betwiste zaken.

Op de website van de faculteit Recht en Criminologie vind je getuigenissen over de tewerkstelling van juristen. Ook op www.durfdenken.be vind je interessante getuigenissen.