Master of Arts in het vertalen: combinatie van ten minste twee talen (Nederlands, Frans, Russisch )
Vertalen is een gespecialiseerd vak: je moet inzicht hebben in de context waarin je vertaalt, vertaaltechnologieën en allerhande vertaalmethodes. Die inzichten verwerf je tijdens de masteropleiding waarin je meer gespecialiseerde teksten leert vertalen uit verscheidene domeinen van het maatschappelijke leven. Vertalen doe je in twee richtingen: van de vreemde taal in het Nederlands en omgekeerd.
Inhoud
De masteropleiding in het vertalen is een van de drie masters die volgen op de bachelor in de toegepaste taalkunde.
Vertalen is een gespecialiseerd vak. Wie een vreemde taal goed beheerst, verstaat daarom nog niet de kunst om een geslaagde vertaling te maken. Daarvoor moet je inzicht hebben in de context waarin je vertaalt, vertaaltechnologieën en allerhande vertaalmethodes. Vertalers weten waar ze gespecialiseerde termen kunnen opzoeken, geschikte bronnen kunnen raadplegen en ze zijn op de hoogte van elektronische hulpmiddelen zoals vertaalgeheugens en databanken. Die inzichten verwerf je tijdens de opleiding master in het vertalen, die je op de praktijk in de beroepswereld voorbereidt (concrete training van het hoe). Onze master in het vertalen kreeg als eerste in Vlaanderen het European Master’s in Translation kwaliteitslabel. Het werd ons vorig jaar een derde maal door de Europese Commissie toegekend als een vertaalopleiding die voldoet aan hoge kwaliteitsnormen.
Voor wie
De toelatingsvoorwaarden zijn divers. Afhankelijk van je vooropleiding kun je rechtstreeks instromen of zijn er bijkomende voorwaarden.
Structuur
Het programma van de master bouwt voort op de vaardigheden, inzichten en kennis die je verworven hebt in de bachelor in de toegepaste taalkunde. Die bagage stelt je in staat je toe te leggen op het vertalen. Het spreekt vanzelf dat je daarvoor een perfecte beheersing van het Nederlands en van je twee vreemde talen nodig hebt.
Met het algemene vak Vertaalwetenschap wordt je academische vorming verder verdiept en verwerf je kritisch inzicht in verschillende aspecten van het vertalen. Je wordt ook vertrouwd gemaakt met een aantal meer theoretische inzichten, werkwijzen en technologische hulpmiddelen uit de terminologie en vertaaltechnologie, zoals termextractie, terminologiebeheer, bruikbare databanken, zoekmethodes, vertaalgeheugensystemen en automatische vertaling.
Binnen Nederlands leer je andermans vertalingen efficiënt en effectief te reviseren, krijg je een inleiding tot het beëdigd vertalen en de nodige handvaten om als posteditor (revisor van machinevertalingen) aan de slag te gaan. In de bachelor heb je al kennisgemaakt met de vertaling van algemene teksten zoals journalistieke teksten, columns of brochures.
In de masteropleiding leer je in de cursussen vreemde talen meer gespecialiseerde teksten vertalen uit verscheidene domeinen van het maatschappelijke leven. Volgens je talencombinatie leer je bijvoorbeeld essayistische, literaire, medische, wetenschappelijke, juridische, economische of technische teksten vertalen. Vertalen doe je in twee richtingen: van de vreemde taal in het Nederlands en omgekeerd. Je verdiept je ook in de cultuur en maatschappij van de gebieden waar je twee vreemde talen worden gesproken.
Er staat verder nog een keuzevak op het programma. Je kunt een extra vak gespecialiseerde vertaling volgen: audiovisuele vertaling (onder- en boventiteling, nasynchronisatie en audiodescriptie), of lokalisatie (vertalen van o.a. software en videogames), of het technologisch georiënteerde vak Digital Humanities, of het Engelstalige keuzevak Theory of Literary Translation. Ten slotte kun je ervoor kiezen om je kennis van het Engels, Frans of Duits op te frissen.
Voorts betreed je ook het werkveld door stage te lopen bij een vertaalbureau of bij een vertaalafdeling van een profit- of non-profitorganisatie. Zo ervaar je aan den lijve hoe het er in de beroepswereld aan toe kan gaan, wat de normen van vertaalafdelingen zijn, wat opdrachtgevers verwachten, hoeveel variatie het vertaalwerk met zich brengt, welke soorten teksten worden vertaald, tegen welk tempo, met welke hulpmiddelen enz. Je kunt ook opteren om met een team een eigen vertaalbureau op te richten: je stelt een businessplan op, werkt met reële opdrachtgevers en voert een volledige vertaalopdracht uit. Bovendien krijg je een praktijkcursus effectief solliciteren, gecombineerd met een sollicitatiedriedaagse op verplaatsing.
De kroon op je opleiding wordt je masterproef. Je krijgt een keuze aan onderwerpen aangeboden in de diverse domeinen die het vertalen aanbelangen. Je kunt aspecten van het vertaalproduct of -proces onderzoeken (op grond van bestaande vertalingen, een eigen vertaling of een experiment), de relatie tussen bron- en doeltekst bestuderen, de vertaalprocedures eigen aan gespecialiseerde tekstsoorten bespreken of de technische hulpmiddelen die vertaling ondersteunen kritisch onderzoeken. Ook terminografische, culturele of talige onderwerpen die tijdens de opleiding aan bod kwamen, behoren tot de mogelijke thema’s van je masterproef. Je schrijft je masterproef bij voorkeur in een van je twee vreemde talen. Je bewijst dat je zelfstandig informatie kunt opzoeken en verwerken, dat je analytisch te werk kunt gaan, dat je daar een originele synthese van kunt maken, en dat je problemen op een systematische en creatieve manier weet op te lossen. Je masterproef is een eigen werk waarin je bewijst inzicht te hebben in specifieke vertaalcompetenties en -processen.
Naast de hier beschreven (domein)master, kun je ook kiezen voor de educatieve master. Meer uitleg hierover vind je op www.ugent.be/educatievemaster.
Arbeidsmarkt
Voor de master in het vertalen kies je als je zelfstandig vertaler wilt worden of aan de slag wilt als medewerker van een vertaalbureau of van een vertaalafdeling in een internationaal bedrijf. Ook bij nationale of internationale overheidsinstellingen kun je terecht. Met dit diploma voldoe je ook aan de voorwaarden inzake beroepsbekwaamheid en juridische kennis om beëdigd vertaler te worden of kun je je profileren als vertaler-revisor en vertaalwerk eventueel combineren met copywriting enz. Je kunt ook terminoloog worden, meertalige taaldatabanken samenstellen, documenten elektronisch beheren of meewerken aan de ontwikkeling van vertaalsoftware. Als vertaler beheers je dus niet alleen vreemde talen, je bent bovendien getraind om zowel op zelfstandige wijze als in teamverband complexe tekstsoorten te vertalen en te reviseren. Je kunt de methoden en technieken eigen aan de vertaalpraktijk ook kritisch benaderen in het kader van wetenschappelijk onderzoek.
Ondanks alle investeringen in automatisch vertalen blijft de vraag naar specialisten in het correct vertalen van geschreven teksten zeer groot en kan een vertaalafdeling een belangrijke rol spelen in de communicatie van een groot bedrijf. Van vertaalsoftware of vertaalmachines mag je niet echt verwachten dat ze kant-en-klare vertalingen afleveren, maar ze vormen wel een hulpmiddel voor professionele vertalers. De arbeidsmarkt wordt door de opleiding op de voet gevolgd, onder meer via het lidmaatschap van het prestigieuze netwerk European Master of Translation, dat sterke banden onderhoudt met professionele vertalers en vertaalbedrijven.
Kwaliteitszorg
Mensen die durven denken over de uitdagingen van morgen, daar streven we naar. Daarom is het onderwijs aan onze universiteit stevig verankerd in zes grote doelstellingen.
- Denk Breed. Zo breed mogelijk denken en daarbij ruimte geven om zichzelf en de eigen visies in vraag te stellen. Durf Denken maar ook durven veranderen van denkwijze.
- Blijf Onderzoeken. Onderzoek is het fundament van ons onderwijs. Elke dag opnieuw hangt de Universiteit Gent haar manier van onderwijzen vast aan de dynamiek van de wetenschap.
- Steun Talent. Iedereen start met gelijke kansen. Alle studenten krijgen de gelegenheid hun talenten te ontwikkelen, onafhankelijk van gender, culturele of sociale achtergrond.
- Bouw Mee. Studenten, personeel, de overheid en de bedrijfswereld krijgen de kans om mee te bouwen aan de inhoud en de vorm van ons kwalitatief hoogstaand onderwijs. De Universiteit Gent staat bekend om haar bijzonder actieve studenten in studentenparticipatie en daar zijn we trots op.
- Verleg Grenzen. We willen onze studenten internationale en interculturele bagage meegeven. We geven ze de kans om over de grenzen heen ervaring op te doen. We zetten ook onze deuren open voor studenten uit de gehele wereld en verwelkomen buitenlandse docenten en wetenschappelijk personeel.
- Kies Kwaliteit. Constante kwaliteitszorg en -verbetering zit in onze cultuur gebakken en daar communiceren we in alle openheid over naar iedereen. We zijn trots op het niveau van onze universiteit.
De UGent ziet de onderwijskwaliteitszorg als een intern zelfevaluatieproces, waarbij faculteiten en opleidingen de doelen die ze zichzelf hebben gesteld, aftoetsen aan de behaalde resultaten en op basis hiervan het beleid bijsturen. De portfolio’s vormen een belangrijke schakel in dit proces. De behaalde resultaten zijn gebaseerd op kwantitatieve en kwalitatieve informatie van betrokken stakeholders (studenten, lesgevers, werkveld, internationale experten, alumni, …). De ‘peerleerbezoeken’, het jaarlijkse kwaliteitsoverleg en het Onderwijskwaliteitsbureau (OKB) zorgen ervoor dat de PDCA-cyclus op verschillende beleidsniveaus gesloten wordt en helpen om het verbeterbeleid scherp te houden.
Een uitgebreide beschrijving van hoe de Universiteit Gent continu aandacht houdt voor kwaliteitszorg en kwaliteitscultuur is te vinden in de Eigen Regie in Gents Onderwijsbeleid en Kwaliteitszorg (ERGO)
Kwaliteit van deze opleiding
Dit kwaliteitszorgsysteem geeft voor elke opleiding informatie over de troeven, de sterke punten en de werkpunten. Een samenvatting voor deze opleiding is te vinden hieronder:
Mensen die durven denken over de uitdagingen van morgen, daar streven we naar. Daarom is het onderwijs aan onze universiteit stevig verankerd in zes grote doelstellingen.
- Denk Breed. Zo breed mogelijk denken en daarbij ruimte geven om zichzelf en de eigen visies in vraag te stellen. Durf Denken maar ook durven veranderen van denkwijze.
- Blijf Onderzoeken. Onderzoek is het fundament van ons onderwijs. Elke dag opnieuw hangt de Universiteit Gent haar manier van onderwijzen vast aan de dynamiek van de wetenschap.
- Steun Talent. Iedereen start met gelijke kansen. Alle studenten krijgen de gelegenheid hun talenten te ontwikkelen, onafhankelijk van gender, culturele of sociale achtergrond.
- Bouw Mee. Studenten, personeel, de overheid en de bedrijfswereld krijgen de kans om mee te bouwen aan de inhoud en de vorm van ons kwalitatief hoogstaand onderwijs. De Universiteit Gent staat bekend om haar bijzonder actieve studenten in studentenparticipatie en daar zijn we trots op.
- Verleg Grenzen. We willen onze studenten internationale en interculturele bagage meegeven. We geven ze de kans om over de grenzen heen ervaring op te doen. We zetten ook onze deuren open voor studenten uit de gehele wereld en verwelkomen buitenlandse docenten en wetenschappelijk personeel.
- Kies Kwaliteit. Constante kwaliteitszorg en -verbetering zit in onze cultuur gebakken en daar communiceren we in alle openheid over naar iedereen. We zijn trots op het niveau van onze universiteit.
De UGent ziet de onderwijskwaliteitszorg als een intern zelfevaluatieproces, waarbij faculteiten en opleidingen de doelen die ze zichzelf hebben gesteld, aftoetsen aan de behaalde resultaten en op basis hiervan het beleid bijsturen. De portfolio’s vormen een belangrijke schakel in dit proces. De behaalde resultaten zijn gebaseerd op kwantitatieve en kwalitatieve informatie van betrokken stakeholders (studenten, lesgevers, werkveld, internationale experten, alumni, …). De ‘peerleerbezoeken’, het jaarlijkse kwaliteitsoverleg en het Onderwijskwaliteitsbureau (OKB) zorgen ervoor dat de PDCA-cyclus op verschillende beleidsniveaus gesloten wordt en helpen om het verbeterbeleid scherp te houden.
Een uitgebreide beschrijving van hoe de Universiteit Gent continu aandacht houdt voor kwaliteitszorg en kwaliteitscultuur is te vinden in de Eigen Regie in Gents Onderwijsbeleid en Kwaliteitszorg (ERGO)
Kwaliteit van deze opleiding
Dit kwaliteitszorgsysteem geeft voor elke opleiding informatie over de troeven, de sterke punten en de werkpunten. Een samenvatting voor deze opleiding is te vinden hieronder:
Troeven
- Denken en doen: de opleiding Toegepaste Taalkunde (in haar verschillende talencombinaties) verbindt een academisch profiel met een praktijk- en beroepsgericht profiel. Je krijgt actuele overzichten van taal-, vertaal- en communicatietheorie en combineert dat met een professionele (ver)taalbeheersing in het Nederlands en twee vreemde talen, en een uitgediepte kennis van de cultuur en maatschappij van de taalgebieden.
- Een krachtig team van lesgevers. De opleiding wordt gedragen door geëngageerde lesgevers. Het professorenkorps combineert onderzoeksexpertise met een passie voor onderwijs. De lectoren en praktijkassistenten specialiseren zich in hun onderwijstaak, en brengen ook expertise uit het werkveld in de opleiding. In elke taalafdeling geven ook native speakers les.
- Diversiteit aan les- en evaluatievormen. De opleiding streeft naar een grote afwisseling aan les- en evaluatievormen. Theoretisch georiënteerde vakken krijg je in grote hoorcolleges. In praktijkgerichte werkcolleges worden de groepen gesplitst en werk je intensief samen met je medestudenten en docenten. Je wordt niet alleen geëvalueerd tijdens de examenperiodes: door tussentijdse taken en toetsen behoud je de controle over je leerproces.
- De vinger aan de pols van het werkveld. Je wordt voorbereid op specifieke eisen van de beroepswereld, bijvoorbeeld op het vlak van taalonderwijs (ook in het secundair onderwijs, voor de vreemde talen én Nederlands), taaltechnologische toepassingen, tolksituaties, vertaalprojecten of meertalige bedrijfscommunicatie.
- De wijde wereld. Onze bacheloropleiding is de absolute nummer één op het vlak van internationalisering. Iedereen krijgt de kans om voor een semester naar het buitenland te gaan. Bovendien zijn wij één van de drijvende krachten achter het unieke Applied European Languages programma, een 4-jarig bachelorprogramma waarbij je twee jaar in het buitenland studeert.
Sterke punten
- Organisatie en studententevredenheid. Uit de enquêtes blijkt dat de organisatie van onze opleiding zeer sterk gewaardeerd wordt door de studenten. Het programma wordt ervaren als coherent en stapsgewijs opgebouwd. De lessen worden ook op een vlotte manier georganiseerd. Wij sturen onze organisatie permanent bij waar nodig, in nauw overleg met de studentenvertegenwoordigers.
- Interculturaliteit. Je bestudeert de vreemde talen en het Nederlands niet als afzonderlijke entiteiten, maar je leert ook op welke manier taal- en cultuurgebieden van elkaar verschillen, en op welke manier de communicatie daaraan kan aangepast worden.
- Stage. Met de laatste programmahervorming bieden we een ruimere mogelijkheid om praktijkervaring op te doen tijdens de stage in het masterjaar. Steeds meer studenten trekken daarvoor ook al naar het buitenland.
- Sollicitatieseminarie. Een concreet initiatief dat zeer veel succes kent, is een driedaags sollicitatieseminarie waar de studenten kennismaken met actuele vormen van rekrutering en human resource management, en waar zij in direct contact komen met oud-studenten die in verschillende sectoren werken.
- Internationalisering. Dankzij de vele uitwisselingen zijn er ook veel buitenlandse Erasmusstudenten op onze campus, wat dagelijks contact met native speakers mogelijk maakt.
Werkpunten
- Onderzoekscompetenties: de studenten geven regelmatig aan dat zij zich bij het beëindigen van de opleiding nog niet perfect voorbereid voelen op een onderzoekscarriëre. Bovendien geeft een deel van de studenten ook aan dat zij academisch onderzoek geen prioriteit vinden. De opleiding wil de onderzoeksgeoriënteerde studenten ten volle ondersteunen en ontwikkelt initiatieven om een diepgaandere begeleiding op maat te creëren. De opleiding wil ook actief betrokken worden bij initiatieven in het kader van een onderzoeksmaster.
- Hoog niveau maar strenge feedback: de studenten geven aan dat de eisen inzake (ver)taalbeheersing zeer hoog liggen, en dat het moeilijker is om hoge scores te behalen op praktijkgerichte vakken dan op theoretische vakken. Het is voor de opleiding een aandachtspunt om de studenten die het beoogde niveau halen daar ook voor te belonen met mooie scores.
- Publieke profiel van de opleiding: uit bevragingen blijkt dat er nog een aantal vragen bestaan over de opleiding. We stellen ons als doel om hier duidelijker dan vroeger op te antwoorden. Zie de FAQ op onze website over de rol van cultuur- en maatschappijkennis in ons programma, over de rol van digitalisering in de (taal)wereld, over de toekomst van het beroep van vertaler, over de meertaligheid in de professionele wereld, of over Toegepaste Taalkunde als springplank voor een geslaagde carrière in het onderwijs.
Een meer uitgebreide analyse van het onderwijsbeleid en de kwaliteitszorg van deze opleiding is te vinden in dit rapport.