De masteropleiding in het vertalen is een van de drie masters die volgen op de bachelor in de toegepaste taalkunde.
Vertalen is een gespecialiseerd vak. Wie een vreemde taal goed beheerst, verstaat daarom nog niet de kunst om een geslaagde vertaling te maken. Daarvoor moet je inzicht hebben in de context waarin je vertaalt, vertaaltechnologieën en allerhande vertaalmethodes. Vertalers weten waar ze gespecialiseerde termen kunnen opzoeken, welke internetbronnen beter zijn dan andere, en ze zijn op de hoogte van elektronische hulpmiddelen zoals vertaalgeheugens en databanken. Die inzichten verwerf je tijdens de opleiding, die je sterk op de praktijk in de beroepswereld voorbereidt en waarbij je concrete trainging in het vertalen krijgt. Onze master in het vertalen kreeg als eerste in Vlaanderen het European Master’s in Translation kwaliteitslabel. Dat label mogen we van de Europese Commissie nog steeds dragen en is dus een symbool van hoe goed onze vertaalopleiding aan de hoge kwaliteitsnormen voldoet.

Het programma van de master bouwt voort op de vaardigheden, inzichten en kennis die je verworven hebt in de bachelor in de toegepaste taalkunde. Die bagage stelt je in staat je nu volledig toe te leggen op het vertalen. Het spreekt vanzelf dat je daarvoor een perfecte beheersing van het Nederlands en van je twee vreemde talen nodig hebt.

Met het algemene vak vertaalwetenschap wordt je academische vorming verder verdiept en verwerf je kritisch inzicht in verschillende aspecten van het vertalen. In het vak Nederlands leer je andermans vertalingen efficiënt en effectief te reviseren en krijg je de nodige handvaten aangereikt om als posteditor (revisor van machinevertalingen) aan de slag te gaan. Bovendien krijg je een praktijkcursus effectief solliciteren, gecombineerd met een sollicitatiedriedaagse op verplaatsing en een inleiding tot het beëdigd vertalen. In de bachelor heb je al kennisgemaakt met de vertaling van algemene teksten zoals journalistieke teksten, columns of brochures. In de masteropleiding leer je in de cursussen vreemde talen meer gespecialiseerde teksten vertalen uit verscheidene domeinen van het maatschappelijke leven. Volgens je talencombinatie leer je bijvoorbeeld essayistische, literaire, medische, wetenschappelijke, juridische, economische of technische teksten vertalen. Vertalen doe je in twee richtingen: van de vreemde taal in het Nederlands en omgekeerd. Je wordt ook vertrouwd gemaakt met een aantal meer theoretische inzichten, werkwijzen en technologische hulpmiddelen zoals automatische vertaling en andere vertaalsoftware, bruikbare databanken, zoekmethodes etc. Zo leer je ook kritisch omgaan met vertaaltools als Google Translate en Deepl. Je verdiept je ook in de cultuur en maatschappij van de gebieden waar je twee vreemde talen worden gesproken.
En verder staat er nog een keuzevak op het programma. Je kunt een extra vak gespecialiseerde vertaling volgen: audiovisuele vertaling (onder- en boventiteling, nasynchronisatie en audiodescriptie), of lokalisatie (vertalen van o.a. software en videogames), of het technologisch georiënteerde vak Digital Humanities. Als je geïnteresseerd bent in literair vertalen kun je het Engelstalige keuzevak Theory of Literary Translation volgen. Ten slotte kun je ervoor kiezen om je kennis van het Engels, Frans of Duits op te frissen.
Voorts werk je een stage af bij een vertaalbureau of bij een vertaalafdeling van een profit- of non-profitorganisatie. Zo ervaar je aan den lijve hoe het er in de beroepswereld aan toe kan gaan, wat de normen van vertaalafdelingen zijn, wat opdrachtgevers verwachten, hoeveel variatie het vertaalwerk met zich brengt, welke soorten teksten worden vertaald, tegen welk tempo, met welke hulpmiddelen enz. Je kunt ook opteren voor het oprichten van een eigen vertaalbureau met een team: je stelt een businessplan op, werkt met reële opdrachtgevers en voert een volledige vertaalopdracht uit.
De kroon op je opleiding wordt je masterproef. Je krijgt een keuze aan onderwerpen aangeboden in de diverse domeinen die het vertalen aanbelangen. Je kunt aspecten van het vertaalproduct of -proces onderzoeken (op grond van bestaande vertalingen, een eigen vertaling of een experiment), de relatie tussen bron- en doeltekst bestuderen, de vertaalprocedures eigen aan gespecialiseerde tekstsoorten bespreken of de technische hulpmiddelen die vertaling ondersteunen kritisch onderzoeken. Ook terminografische, culturele of talige onderwerpen die tijdens de opleiding aan bod kwamen, behoren tot de mogelijke thema’s van je masterproef. In de regel schrijf je je masterproef in een van je twee vreemde talen. Je bewijst dat je zelfstandig informatie kunt opzoeken en verwerken, dat je daar een originele synthese van kunt maken, dat je analytisch te werk kunt gaan en dat je problemen op een systematische en creatieve manier weet op te lossen. Je masterproef is een eigen werk waarin je bewijst inzicht te hebben in specifieke vertaalcompetenties en -processen.

Naast de hier beschreven (domein)master, kun je ook kiezen voor de educatieve master. Meer uitleg hierover vind je op www.ugent.be/educatievemaster.

Voor de master in het vertalen kies je als je zelfstandig vertaler wilt worden of aan de slag wilt als medewerker van een vertaalbureau of van een vertaalafdeling in een internationaal bedrijf. Ook bij nationale of internationale overheidsinstellingen kun je terecht. Met dit diploma word je ook beëdigd vertaler of kun je je profileren als vertaler-revisor en vertaalwerk eventueel combineren met copywriting enz. Je kunt ook terminoloog worden, meertalige taaldatabanken samenstellen, documenten elektronisch beheren of meewerken aan de ontwikkeling van vertaalsoftware. Als vertaler beheers je dus niet alleen vreemde talen, je bent bovendien getraind om zowel op zelfstandige wijze als in teamverband complexe tekstsoorten te vertalen en te reviseren. Je kunt de methoden en technieken eigen aan de vertaalpraktijk ook kritisch benaderen in het kader van wetenschappelijk onderzoek.
Ondanks alle investeringen in automatisch vertalen blijft de vraag naar specialisten in het correct vertalen van geschreven teksten zeer groot en kan een vertaalafdeling een belangrijke rol spelen in de communicatie van een groot bedrijf. Van vertaalsoftware of vertaalmachines mag je niet echt verwachten dat ze kant-en-klare vertalingen afleveren, maar ze vormen wel een hulpmiddel voor professionele vertalers. De arbeidsmarkt wordt door de opleiding op de voet gevolgd, onder meer via het lidmaatschap van het prestigieuze netwerk European Master of Translation, dat sterke banden onderhoudt met professionele vertalers en vertaalbedrijven.