Master of Medicine in de arbeidsgeneeskunde
De masteropleiding in de arbeidsgeneeskunde is een onderdeel van de beroepsopleiding tot arts-specialist in de arbeidsgeneeskunde. De masteropleiding zelf wordt gecoördineerd door een permanente opleidingscommissie. De colleges worden gegeven aan de verschillende Vlaamse universiteiten en de nadruk ligt op zelfstudie en zelfstandig werk.
Inhoud
Het algemene doel van de masteropleiding in de arbeidsgeneeskunde is via diverse onderwijsvormen jou in staat te stellen als preventieadviseur-arbeidsarts de gezondheid en het welzijn van de werknemers in en door hun werk te bevorderen, te beschermen en te behouden.
Bijzondere aandacht gaat naar de arbeidsomstandigheden, de collectieve dimensie van gezondheid, de multidisciplinaire samenwerking en wetenschappelijk (epidemiologisch) onderzoek (evidence based occupational medicine).
De opleiding bestaat uit zeven leerlijnen. Vijf leerlijnen richten zich op een type risico: fysische, chemische, biologische, psychosociale of veiligheidsrisico’s. In elke leerlijn zal zowel de kennis als de vaardigheden aan bod komen die noodzakelijk zijn om dit risico in de praktijk aan te pakken.
Daarnaast bestaan er nog drie leerlijnen die zich niet richten op een type risico maar breder gaan:
- een leerlijn “Arbeid en maatschappij” waarbij alle wetgevende aspecten aan bod komen (welzijnswet, arbeidsongevallen / beroepsziektenwetgeving, arbeidsrecht)
- een leerlijn “Invloed van gezondheid op werk” waarin re-integratie en algemene preventie [bvb. alcohol en drugs op het werk] centraal staan
- een leerlijn “Onderzoeksmethoden en praktijkvaardigheden” waarin onder andere communicatie, stage en masterproef zijn opgenomen
De beperkte lesdagen maken de combinatie met een deeltijdse tewerkstelling in interne of externe preventiedienst mogelijk. De opleiding is zo opgevat dat de professionele activiteiten en het opleidingsproces elkaar wederzijds bevorderen. De studielast stemt overeen met een regulier masterprogramma.
Aandachtspunten
De colleges worden gegeven in Antwerpen (Universiteit Antwerpen), Brussel (Vrije Universiteit Brussel), Leuven (Katholieke Universiteit Leuven) en Gent (Universiteit Gent). Je schrijft je in aan de KU Leuven.
Voor wie
De toelatingsvoorwaarden zijn divers. Afhankelijk van je vooropleiding kun je rechtstreeks instromen of zijn er bijkomende voorwaarden.
Structuur
De opleiding in de arbeidsgeneeskunde is uniek in Vlaanderen, wordt interuniversitair ingericht (UAntwerpen, UGent, KU Leuven, VUB) en duurt twee jaar.
De opleiding bestaat uit de hier beschreven masteropleiding in de arbeidsgeneeskunde en de permanente vorming. De permanente vorming volgt op de masteropleiding en omvat deelname aan wetenschappelijke activiteiten. Ze loopt parallel met een stage van twee jaar in een erkende preventiedienst PBW onder de begeleiding van een erkende stagemeester.
Het opleidingsprogramma wordt gecoördineerd en geëvalueerd door een permanente opleidingscommissie (POC) bestaande uit academische afgevaardigden van de betrokken vakgroepen van alle deelnemende universiteiten, samen met studenten.
Arbeidsmarkt
Als master in de arbeidsgeneeskunde heb je de vereiste kennis en vaardigheden verworven i.v.m. werk, gezondheid en ziekte (o.m. fysiologie, toxicologie, arbeidspathologie, arbeidshygiëne, sociaal recht, ergonomie en psychologie). Je kunt gezondheidsrisico’s detecteren en evalueren. Je bent in staat om samen te werken in een multidisciplinair team. Je kunt werknemers, bedrijfsleiders, vakbonden en collega’s adviseren, er informatie mee uitwisselen, en communiceren over arbeidsgebonden gezondheidsrisico’s en preventiemaatregelen. De master-na-masteropleiding in de arbeidsgeneeskunde stelt je in staat te functioneren als arbeidsarts binnen het Belgische wettelijke kader.
Arbeidsartsen die willen werken als preventieadviseur in de interne of externe diensten voor Preventie en Bescherming op het Werk moeten ofwel houder zijn van een diploma dat toelaat de arbeidsgeneeskunde te beoefenen, ofwel arts-specialist in de arbeidsgeneeskunde zijn of de titel behalen binnen de drie jaren na het slagen in de theoretische vorming (KB 05.12.2003, BS 22.12.2003).
Het diploma van de masteropleiding, een stageattest opgesteld door de stagemeester en het certificaat van de permanente vorming Arbeidsgeneeskunde zijn vereist om de titel van arts-specialist in de arbeidsgeneeskunde te verwerven (Ministerieel Besluit van 23.04.2014 tot vaststelling van de algemene criteria voor de erkenning van geneesheer-specialisten, stagemeesters en stagediensten; B.S. 27.05.2014).
Arbeidsartsen die belast zijn met het medisch toezicht op werknemers blootgesteld aan ioniserende stralingen, moeten een bijkomende opleiding in Radioprotectie gevolgd hebben en erkend worden door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle. Daartoe is de eenjarige postgraduaatsopleiding Radioprotectie ingericht om die erkenning te kunnen verwerven.
Kwaliteitszorg
Publieke info over de kwaliteit van de opleiding
Public-health.beTroeven
- Multiperspectivisme: de wetgeving legt in het domein van de arbeidsgeneeskunde een grote nadruk op het periodiek medisch toezicht, op risico-evaluatie en -beheersing, en op een multidisciplinaire aanpak van gezondheid en welzijn op het werk. Onze opleiding, die uniek is in Vlaanderen , wil arbeidsartsen opleiden tot kritische reflective practitioners die inter- en multidisciplinair kunnen werken.
- CanMED rollen: het programma is gebaseerd op de 7 CanMED rollen. Een goede arbeidsarts moet naast cognitieve en intellectuele vaardigheden, ook onderzoeks-, beroeps-, maatschappelijke en communicatieve vaardigheden beheersen om die 7 rollen te kunnen vervullen.
- Activerende werkvormen: de keuze voor activerende onderwijswerkvormen volgt uit het onderwijsconcept van reflectief inzichtelijk, wetenschappelijk onderbouwd, probleem-georiënteerd en zelfgestuurd onderwijs. De groepen studenten zijn betrekkelijk klein, waardoor interactief onderwijs met materiaal dat de studenten zelf aanbrengen uit de eigen beroepspraktijk goed te realiseren is.
- Authentiek toetsen: het aanbod van toetsvormen is divers. Een belangrijk aandeel daarin gaat naarde evaluatievorm ‘casus/werkstuk’, meestal in combinatie met een mondelinge presentatie en een kritische ondervraging. Door de aandacht voor authentiek toetsen wordt de theoretische kennis van studenten al tijdens de opleiding geoperationaliseerd, wat de professionele inzetbaarheid verhoogt.
- Docenten die in het werkveld staan: verschillende docenten en medewerkers aan de opleiding zijn tevens als bedrijfsarts of preventie¬adviseur actief in het werkveld, hebben een goede voeling met de veranderende noden in de arbeidsgeneeskunde en volgen ook actuele aanpassingen aan het beroepsprofiel nauw op. Hierdoor worden de opleiding en de leerresultaten actueel en relevant gehouden.
Sterke punten
- Leerlijnen: de hervormde opleiding is opgebouwd rond zeven leerlijnen: vijf leerlijnen, waarbij de arbeidsarts in diens preventieve functie voornamelijk vertrekt vanuit verschillende soorten risico’s, en drie leerlijnen die de bredere context van maatschappij en wereld weerspiegelen. Een inhoudelijk kader werd als kapstok gebruikt om de vijf leerlijnen rondom risico’s op een zelfde manier in te vullen.
- Eindniveau van de opleiding en masterproef: het beoogde eindniveau wordt gerealiseerd door het leerresultatenkader dat vertrekt vanuit het CanMeds model. De masterproeven van de opleiding arbeidsgeneeskunde kennen een hoog wetenschappelijk niveau en de resultaten worden nationaal en internationaal verspreid .
- Betrokkenheid van alle stakeholders: door de interuniversitaire context wordt de betrokkenheid van verschillende stakeholders in de eerste plaats bewaakt en georganiseerd vanuit de opleiding. Studenten, docenten, alumni, stagemeesters en het werkveld zijn actief betrokken bij het onderwijs en vertegenwoordigd in meerdere commissies.
- Kwaliteitsbewaking via diverse overlegplatformen: de opleiding maakt gebruik van diverse overlegplatformen die erover waken dat de strategische doelstellingen onderwijs kwaliteitsvol ingevuld worden. De interuniversitaire permanente opleidingscommissie neemt hierin een cruciale rol op, er worden meerdere bevragingen en gesprekken georganiseerd onder studenten en docenten, en op regelmatige basis onder alumni, stagemeesters en beroepenveld.
- Integratie van onderzoek in onderwijs: het onderwijs is gebaseerd op excellent onderzoek en recente wetenschappelijke inzichten in het vakgebied. De opleiding heeft een goede verdeling tussen jonge, recent gedoctoreerde lesgevers en ervaren staf die betrokken is in toonaangevende publicaties en onderzoeksprojecten. Actuele ontwikkelingen in het onder-zoek worden op deze manier geïntegreerd in het curriculum.
Werkpunten
- Sharepoint en elektronisch portfolio: door het interuniversitaire karakter van de opleiding zijn lesgevers vanuit 4 Vlaamse universiteiten betrokken. Voor administratieve eenvoud, dienen de studenten zich in te schrijven aan de KU Leuven. Er is één universitair centraal platform "Toledo" aan de KULeuven waar alle info, lesmateriaal, portfolio en online lesvormen voor iedere ingeschreven student, lesgevers en administratieve medewerkers toegankelijk is. We streven naar maximale visibilieteit van alle 4 Vlaamse universiteiten.
- Internationalisering: de studenten combineren studie - werk en gezin waardoor ze aangeven dat een klassieke internationale uitwisseling moeilijk realiseerbaar is en weinig wenselijk. De opleiding zal internationalisering vooral stimuleren door kortere verblijven te organiseren en internationale activiteiten te organiseren op de campussen zelf (I@home, uitnodigen internationale sprekers).
- Masterproef: Wegens de combinatie studie- werk en gezin, slaagt slechts een minderheid van de studenten er in om de masterproef af te ronden op de voorziene 2 masterjaren. Ook het pendelen naar de verschillende campussen voor deze interuniversitaire opleiding vergt veel tijd. Via het uitbreiden van online en hybride onderwijs wordt gepoogd de verplaatsings- en fileproblemen te verminderen. Daarnaast zal ook het traject masterproef herzien worden met een sterkere begeleiding van de studenten om de masterproef te kunnen afwerken op de voorziene tijd.
Deze opleiding is geaccrediteerd door de NVAO, de accreditatie werd verlengd onder het positief besluit instellingsreview in 2022.
Deze informatie werd laatst bijgewerkt op 01/02/2025.
Heb je vragen of suggesties over deze publieke info, neem dan contact op met de opleiding.