Er is een groeiende nood aan deskundigen op het vlak van gezondheidsbevordering. De primaire preventie van een aantal chronische aandoeningen (hart- en vaatziekten, kanker, diabetes, obesitas …) wordt steeds belangrijker. Patiënten hebben voorlichting en begeleiding nodig (patiënteneducatie) bij het aanpassen van hun leefstijl in het kader van een vaak levenslange ambulante behandeling. Het effect van de omgeving op onze gezondheid en de druk die uitgaat van omgevingsfactoren op het gezondheidsgedrag van de populatie zijn niet te onderschatten. Zo is er een toenemende aandacht voor het organiseren van rookvrije omgevingen, het voeren van een gezondheidsbeleid in scholen en bedrijven ... Een systematische en planmatige aanpak voor de gezondheidsprogramma’s is dan ook uitermate belangrijk. De opleiding zorgt voor een goede kennis van theorieën die dergelijke programma’s kunnen onderbouwen en van methoden om die programma’s op hun waarde en effect te evalueren. De Master in de gezondheidsbevordering heeft geen eigen specifieke bacheloropleiding maar is gericht op een instroom uit diverse professionele en academische bachelors. Ook na het behalen van een andere master kun je deze master volgen. Gezondheidsbevordering is sterk multidisciplinair: het is een combinatie van gedragswetenschappen, sociale wetenschappen, medische en paramedische wetenschappen, communicatiewetenschappen e.a. Met een diploma van een dergelijke basisopleiding op bachelor- of masterniveau kun je je met deze masteropleiding verder verdiepen in de basiswetenschappen van het werkveld, die kennis verruimen met andere wetenschappen en ze integreren in het toepassingsgebied van de gezondheidsbevordering

De masteropleiding concentreert zich op het uitwerken en evalueren van gezondheidsbevorderende programma’s. Grote aandacht gaat naar de theoretische onderbouw van dergelijke programma’s en de wetenschappelijke benadering van preventieproblemen. Je wordt opgeleid om als professional samen met andere betrokkenen creatieve en ethisch verantwoorde interventies te ontwikkelen en te verspreiden. Hierbij wordt aandacht besteed aan gedragsverandering bij zowel individuen, groepen als organisaties. Je verwerft inzicht in het lokale, Vlaamse, federale en internationale beleid en de invloed hiervan op gezondheid. Als wetenschapper leer je de nodige kennis, vaardigheden en attitudes om het gezondheidsprobleem en factoren gerelateerd aan gezondheidsgedrag te onderzoeken. Je leert interventies op hun (kosten-)effectiviteit te evalueren en ook de verspreiding ervan in het werkveld te bestuderen. In de rol van communicator verwerf je de nodige kennis en vaardigheden om op een effectieve manier te communiceren met verschillende doelgroepen over bevindingen in de gezondheidsbevordering. Je leert ook deelnemen aan het maatschappelijk debat rond preventieve gezondheidszorg. Je leert functioneren in multidisciplinaire teams en bij te dragen aan het gezondheids-bevorderend beleid. Er wordt gebruik gemaakt van de kennis en methoden uit verschillende wetenschapsgebieden: geneeskunde, epidemiologie, psychologie, communicatiewetenschap, economie, beleidswetenschap, sociologie. Het tweede semester van het masterjaar wordt afgesloten met een stage van 30 dagen. Dit laat je toe om de theoretische kennis toe te passen in de praktijk en kennis te maken met het werkveld van de gezondheidsbevordering.
De masterproef vormt het belangrijke sluitstuk van de opleiding. Er zijn eveneens mogelijkheden om binnen het Erasmus­programma de masterproef en/of stage uit te werken in buitenlandse onderzoekscentra. Dat kan in één van de partner­instellingen: University of Oslo (Noorwegen), University of Aqder (Kristiansand, Noorwegen), Syddansk Universitet (Odense, Denemarken), Vrije Universiteit Amsterdam, Universiteit Maastricht, Universidad de Zaragoza (Spanje), University of Porto (Portugal).

Praktisch

De opleiding is een dagopleiding die niet speciaal gericht is op de combinatie van werken en studeren. Voor verschillende opleidingsonderdelen moeten zowel groeps- als individuele opdrachten uitgevoerd worden, sommige met en andere zonder begeleiding. Aanwezigheid in een aantal lessen en tijdens de stage is een vereiste. Tijdens diverse opleidingsonderdelen kom je in contact met vertegenwoordigers van het werkveld.

Het ontwikkelen en implementeren van preventieprogramma’s is van oudsher verspreid over diverse types van organisaties en is sterk multidisciplinair. De overheid organiseert zelden zelf activiteiten of programma’s maar subsidieert vooral organisaties om die taken op te nemen. In het verleden werd een aantal overheidsinitiatieven genomen om de ontwikkeling van de preventieve sector te activeren, zoals het erkennen van lokale gezondheidsnetwerken (LOGO’s), het decreet op de preventieve gezondheidszorg e.a. Naast de door de overheid gesubsidieerde organisaties met een specifieke preventieve opdracht zijn er nog tal van organisaties werkzaam op dat terrein. Ook binnen de private sector nemen de activiteiten op dat vlak toe, denk maar aan de voedingsbedrijven die actief informatie verspreiden in het kader van de dreigende obesitasepidemie. De sector van de preventieve gezondheidszorg heeft de laatste jaren, onder impuls van internationale ontwikkelingen, een sterke professionalisering doorgemaakt en de nood aan goed opgeleide preventiewerkers neemt toe. Ook binnen de sector van de geestelijke gezondheidszorg is er een groeiende belangstelling voor gezondheidsbevordering. Organisaties kunnen themagericht zijn, bv. de Vereniging voor Alcohol en andere Drugproblemen of kankerverenigingen. Andere organisaties zijn meer gericht op het organiseren van programma’s in scholen en bedrijven. Het Vlaams Instituut Gezond Leven richt zich, naast het ontwikkelen van metho­dieken voor een aantal thema’s (voeding, roken en ongevallen) en sectoren (scholen, bedrijven, kansarmen), ook op het bevorderen van de kwaliteit van preventieprogramma’s. Nog andere organisaties richten zich op doelgroepen als kinderen, bv. Kind en Gezin. Domus Medica (huisartsenvereniging) en de wijkgezondheids­centra ontwikkelen steeds meer gezondheidsbevorderende programma’s. Door de groeiende aandacht bij ziekenfondsen, arbeidsgeneeskundige diensten, lokale gemeenten e.a. voor het organiseren of financieren van preventieve activiteiten, hebben ook die diensten nood aan beroepskrachten op dat terrein. De tewerkstellingsmogelijkheden in de ziekenhuissector nemen eveneens toe. Meer en meer worden programma’s opgezet voor patiënteneducatie zoals voor kankerpatiënten, diabetespatiënten en hartpatiënten. Ook in de ziekenhuishygiëne zijn er tewerkstellingskansen. Mocht je interesse hebben voor tewerkstelling in ontwikkelingslanden, dan biedt de opleiding een goede voorbereiding in het kader van aidsprogramma’s, tuberculosebestrijding of reproductieve gezondheid. Ten slotte zijn er tewerkstellingskansen in het hoger onderwijs in de paramedische en sociale richtingen.