Er is een groeiende nood aan deskundigen op het vlak van gezondheidsbevordering. De primaire preventie van een aantal chronische aandoeningen (hart- en vaatziekten, kanker, diabetes, obesitas …) wordt steeds belangrijker.

Het effect van de omgeving op onze gezondheid en de druk die uitgaat van omgevingsfactoren op het gezondheidsgedrag van de populatie zijn niet te onderschatten. De omgeving dient zo ingericht te worden dat de gezonde keuze de gemakkelijkste keuze wordt en de burgers dienen ondersteund te worden bij het aannemen van een gezonde levensstijl. Zo is er een toenemende aandacht voor het organiseren van rookvrije omgevingen, het voeren van een gezondheidsbeleid in scholen en bedrijven ... Een systematische en planmatige aanpak voor ontwikkeling, implementatie en evaluatie van gezondheidsbevorderende programma’s is dan ook uitermate belangrijk. De opleiding zorgt voor een goede kennis van theorieën die dergelijke programma’s kunnen onderbouwen en van methoden om die programma’s op hun waarde en effect te evalueren.

Gezondheidsbevordering is sterk multidisciplinair: het is een combinatie van gedragswetenschappen, sociale wetenschappen, biomedische wetenschappen, communicatiewetenschappen e.a. Met een diploma van een dergelijke basisopleiding op bachelor- of masterniveau kan je je met deze masteropleiding verder verdiepen in het wetenschapsgebied van de gezondheidsbevordering.

De Master in de gezondheidsbevordering heeft geen eigen specifieke bacheloropleiding maar is gericht op een instroom uit diverse professionele en academische bachelors. Ook na het behalen van een andere master kan je de master volgen.

De masteropleiding concentreert zich op het uitwerken en evalueren van gezondheidsbevorderende programma’s. Grote aandacht gaat naar de theoretische onderbouw van dergelijke programma’s en de wetenschappelijke benadering van preventie. Je wordt opgeleid om als professional samen met andere betrokkenen creatieve en ethisch verantwoorde interventies te ontwikkelen en te verspreiden. Veel aandacht gaat naar gedragsverandering bij groepen, organisaties en de volledige populatie en minder naar indiviuele gedragsverandering. Je verwerft inzicht in het lokale, Vlaamse, federale en internationale beleid en de invloed hiervan op gezondheid. Als wetenschapper leer je de nodige kennis, vaardigheden en attitudes om het gezondheidsprobleem en factoren gerelateerd aan gezondheidsgedrag te onderzoeken. Je leert interventies op hun (kosten)effectiviteit te evalueren en ook de verspreiding ervan in het werkveld te bestuderen.

In de rol van communicator verwerf je de nodige kennis en vaardigheden om op een effectieve manier te communiceren met verschillende doelgroepen. Je leert ook deelnemen aan het maatschappelijk debat rond preventie. Je leert functioneren in multidisciplinaire teams en bij te dragen aan het gezondheidsbevorderend beleid. Kennis en methoden uit verschillende wetenschapsgebieden komen aan bod: geneeskunde, epidemiologie, psychologie, communicatiewetenschap, economie, beleidswetenschap, sociologie.

Het tweede semester van het masterjaar wordt afgesloten met een stage van 30 dagen: je past de theoretische kennis toe in de praktijk en maakt kennis met het werkveld van de gezondheidsbevordering. De masterproef vormt het belangrijke sluitstuk van de opleiding.

Er zijn eveneens mogelijkheden om de masterproef en/of stage uit te werken in buitenlandse onderzoekscentra. Dat kan in één van de partnerinstellingen: University of Oslo (Noorwegen), Syddansk Universitet (Odense, Denemarken), Vrije Universiteit Amsterdam (Nederland), Universiteit Maastricht (Nederland), Universidad de Zaragoza (Spanje), University of Porto (Portugal), Universidad de Cuenca (Ecuador) en Deakin University Melbourne (Australië).

Als master in gezondheidsbevordering werk je voornamelijk op beleidsmatig niveau aan het verbeteren van de volksgezondheid. Je ontwikkelt en optimaliseert preventieve programma's op basis van wetenschappelijke inzichten. In plaats van direct contact met de doelgroep, ligt de focus op het beïnvloeden van beleid en het creëren van voorwaarden die gezonde keuzes makkelijker maken. Dit omvat bijvoorbeeld het ontwikkelen van strategieën om een gezonde leefomgeving te realiseren, zoals het bevorderen van gezonde voeding op scholen, rookvrije omgevingen, of het stimuleren van actieve mobiliteit. Daarnaast onderzoek je hoe interventies effectief kunnen worden geïmplementeerd om bij te dragen aan een gezonde leefomgeving en het verkleinen van gezondheidsongelijkheden. Het werk richt zich op structurele determinanten van gezondheid en het realiseren van een brede maatschappelijke impact.

Het ontwikkelen en implementeren van gezondheidsbevorderende programma’s is verspreid over diverse types van organisaties en is sterk multidisciplinair. De overheid organiseert zelden zelf activiteiten of programma’s maar subsidieert vooral organisaties om die taken op te nemen. Naast de door de overheid gesubsidieerde organisaties met een specifieke preventieve opdracht zijn er nog tal van andere organisaties werkzaam op dat terrein. Ook binnen de private sector nemen de activiteiten op dat vlak toe, denk maar aan bedrijven die actief inzetten op het bevorderen van het welzijn van hun medewerkers.De sector van de preventieve gezondheidszorg heeft de laatste jaren, onder impuls van internationale ontwikkelingen, een sterke professionalisering doorgemaakt en de nood aan goed opgeleide gezondheidbevorderaars neemt toe. Ook binnen de sector van de geestelijke gezondheidszorg is er een groeiende belangstelling voor gezondheidsbevordering.

Organisaties kunnen themagericht zijn, bv. het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD), het Vlaams Instituut Mondgezondheid (Gezonde Mond), het Vlaams expertisecentrum Seksuele Gezondheid (Sensoa) of het Vlaams expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP). Het Vlaams Instituut Gezond Leven richt zich, naast het ontwikkelen van methodieken voor een aantal thema’s (voeding,beweging, sedentair gedrag, roken, mentaal welzijn), ook op het bevorderen van de kwaliteit van preventieprogramma’s. Andere organisaties richten zich op doelgroepen zoals kinderen, bv. Kind en Gezin. Ook Wijkgezondheidscentra ontwikkelen steeds meer gezondheidsbevorderende programma’s. Door de groeiende aandacht bij ziekenfondsen, arbeidsgeneeskundige diensten en lokale gemeenten voor het organiseren of financieren van preventieve activiteiten, hebben ook die diensten nood aan beroepskrachten op dat terrein.

De tewerkstellingsmogelijkheden in de ziekenhuissector nemen eveneens toe. Meer en meer worden programma’s opgezet voor patiënteneducatie zoals voor kankerpatiënten, diabetespatiënten en hartpatiënten.

Mocht je interesse hebben voor tewerkstelling in ontwikkelingslanden, dan biedt de opleiding een goede voorbereiding in het kader van aidsprogramma’s, tuberculosebestrijding of reproductieve gezondheid. Ten slotte zijn er tewerkstellingskansen in het hoger onderwijs in de paramedische en sociale richtingen.

Voorbeelden van tewerkstelling vind je terug in de carrièregids.