Waarom zijn sommige mensen rijk en andere mensen arm? En waarom is het zo dat armere mensen minder gezond zijn en zelfs minder lang leven? Welke kansen krijgen en missen kinderen in het onderwijs, simpelweg doordat ze geboren zijn in een gezin waar ouders een bepaald type werk uitvoeren of waarbij (groot)ouders in een bepaald land geboren zijn? Waarom geloofden mensen vroeger dat de wereld bewoond was door geesten en goden, en nu niet meer – en is het wel waar dat mensen in de 21ste eeuw minder gelovig zijn? Betekent de toenemende zichtbaarheid van diverse vormen van genderidentiteit en -uitdrukking dat gendernormen in de samenleving ook effectief veranderd zijn?

Het zijn maar enkele van de vele vragen waarop de sociologie een antwoord tracht te geven. Het uitgangspunt van de sociologie is dat het menselijk handelen – studeren, stemmen, of het plegen van misdrijven – en menselijke kenmerken – zoals rijk of arm zijn, behaald diploma, ziekte – tot op zekere hoogte bepaald worden door de samenleving. Het belangrijkste doel van de opleiding sociologie is om toe te lichten hoe de samenleving dat precies doet, maar ook om studenten de tools aan te leren om dat zelf te onderzoeken.

Het vertrekpunt hierbij is de studie van de structuur en de cultuur van de samenleving. De structuur verwijst naar de verschillende posities die mensen innemen (zoals bv. het beroep dat mensen uitoefenen, man en vrouw zijn, kind of ouder zijn). De cultuur verwijst naar symbolen, ideeën en waarden van mensen. Een tweede stap betreft de studie van twee processen die de maatschappelijke werking ondersteunen: institutionalisatie of de vorming van geijkte procedures in het menselijke handelen (bv. de regeling van de voortplanting via het instituut van het huwelijk, het overdragen van kennis en normen via het instituut van het onderwijs) en socialisatie of het aanleren van die procedures aan elke nieuwe generatie. Die inzichten worden toegepast op een hele reeks deelterreinen van de sociologie, zoals de studie van sociale ongelijkheid, sociale verandering, criminaliteit, religie, familie en gezin, gender, etniciteit, gezondheid, onderwijs, kunstparticipatie en zo veel meer.

De Gentse sociologieopleiding steunt op drie belangrijke pijlers: een degelijke, algemene sociologische vorming, aandacht voor de randgebieden en nadruk op zowel kennen én kunnen als op de nauwe band tussen beide. Die drie-eenheid maakt de afgestudeerde deskundig én polyvalent.

In Gent is gekozen voor een brede algemene wetenschappelijke opleiding. In de bachelorjaren kun je eigen klemtonen leggen via de keuzevakken. In de master kies je een major waar je specialiseert in specifieke deelgebieden: over gezondheid en sociale demografie, over cultuur en onderwijs, en over politieke sociologie. Extra keuzevakken geven de mogelijkheid een verdere sociologisch inhoudelijke lijn te volgen of beleidsmatig en organisatorisch te verdiepen. De major Erasmus laat je toe een deel van je opleiding door te brengen aan een andere Europese universiteit. In de masteropleiding worden de verworven vaardigheden en de kennis uit de bacheloropleiding verder uitgewerkt en verfijnd. Het vermogen om op een wetenschappelijke wijze te denken en te handelen wordt geperfectioneerd. De kennis en de toepassing van theorieën en methoden worden verder gespecialiseerd. Multidisciplinariteit en een internationale insteek zijn belangrijk.

Die doelstelling wordt gerealiseerd door drie belangrijke klemtonen:

• De deelgebieden binnen de sociologie treden meer naar de voorgrond. De meest recente ontwikkelingen in bepaalde deelgebieden worden in verband gebracht met onderzoek dat in de vakgroep wordt verricht, onder andere binnen de sociologie van de gezondheid en de studie van risicogedrag, de sociale demografie en de studie van migratie en integratie, en het onderzoek naar cultuur en onderwijs. Je moet tijdens je masteropleiding een originele bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van de sociologie. De masterproef maakt dan ook een belangrijk deel uit van het masterjaar.
• Uniek binnen het Gentse aanbod is de blijvende aandacht voor het versterken van de methodologische skills met een vak Gevorderde kwantitatieve technieken. Dit is een praktijkgericht labo verzorgd door gespecialiseerde wetenschappers.
• De kleine groepen binnen de master geven de mogelijkheid om vernieuwende onderwijsvormen aan te bieden: debatsessies, interactie met (internationale) gastsprekers én mensen uit het ‘veld’, interviews en participerende observatie, …

Internationalisering

Tijdens de masteropleiding sociologie is er mogelijkheid om tijdens de studies naar het buitenland te trekken. Dit kan onder meer via Erasmus +. Voor meer informatie ga je naar één van de infomomenten of contacteer je de Facultaire Commissie Internationalisering (FCI).

Naast de hier beschreven (domein)master, kun je ook kiezen voor de educatieve master. Meer uitleg hierover vind je op www.ugent.be/educatievemaster.

Afgestudeerde sociologen worden door werkgevers sterk gewaardeerd vanwege hun inzicht in de samenleving, hun onderzoeksvaardigheden, hun projectmatige manier van handelen en hun communicatievaardigheden. Een opleiding in de sociologie leert je inzicht verwerven in maatschappelijke fenomenen en sociologische problemen te besturen waardoor je goed voorbereid wordt op het zelfstandig uitvoeren van wetenschappelijke projecten voor een universiteit, de overheid of een studiedienst. Je bent klaar voor onderzoek van sociale fenomenen zoals sociale ongelijkheid, genderverschillen, de doeltreffendheid van sociale interventies, de kwaliteit van arbeid, de democratisering van onderwijs, demografische transities, gezondheid en risicogedrag.

Daarnaast ben je als socioloog ook goed voorbereid om acties voor maatschappelijke veranderingen te ontwerpen, implementeren en beheren, als bijvoorbeeld beleidsadviseur of NGO-medewerker. Bij meer coördinerende functies waarbij je binnen organisaties diensten aanstuurt en projecten managet (bv. human resources), ben je tevens gebaat bij een opleiding in de sociologie. Tot slot kan je de vaardigheden die je aangeleerd zijn, gebruiken om maatschappelijke fenomenen en sociologische problemen te duiden en uit te leggen als journalist of lesgever.