Bachelor of Arts in de archeologie
De archeoloog bestudeert oude culturen en reconstrueert het verleden op basis van materiële overblijfselen. Die bevinden zich voor een groot deel onder de grond en worden via opgravingen gevonden. Het eigenlijke werk begint echter pas na het terreinwerk: de analyse, vergelijking, formuleren van hypothesen, toetsen ... Archeologie is interdisciplinair en doet een beroep op een brede waaier van hulpwetenschappen.
Inhoud
Als archeoloog reconstrueer je via tastbare overblijfselen hoe mensen leefden en hoe hun leefomgeving eruitzag. Zo krijg je onder meer inzicht in hoe culturen evolueerden in de loop der tijden en in de wisselwerking tussen de mens en zijn leefomgeving. Je doet daarvoor een beroep op tal van partnerwetenschappen: geschiedenis, geologie, biologie, antropologie … Bovendien maak je kennis met de meest recente fotografische technieken, geofysische methodes en gps-meetapparatuur om vindplaatsen van materiële resten te detecteren. Je leert kritisch en zelfstandig omgaan met de archeologische wetenschap, de archeologische literatuur en het archeologische bronnenmateriaal. Je leert waar je die bronnen kan opsporen, met welke technieken en methodes je ze kan onderzoeken, hoe je ze kan evalueren en hoe je wetenschappelijk verslag uitbrengt van je onderzoeksresultaten.
Voor wie
Je hebt geen specifieke voorkennis nodig om archeologie te studeren, maar het is wel handig als je jezelf in de volgende kenmerken herkent.
In de eerste plaats koester je een ruime belangstelling voor alles wat met het verleden te maken heeft: je wil een duidelijk inzicht krijgen in de samenhang, evolutie en kenmerken van vroegere samenlevingen. Tegelijk zoek je met plezier naar antwoorden voor het heden: waaruit zijn de eigentijdse situaties en structuren gegroeid? Verder schrikt het je niet af om vele uren door te brengen in open lucht waar je op een wetenschappelijke, nauwgezette manier de materiële resten van de oude culturen zal onderzoeken. In de derde plaats ben je je ervan bewust dat de opleiding Archeologie een interdisciplinaire discipline is. Ze gebruikt historische, kunsthistorische, geografische en natuurwetenschappelijke technieken. Affiniteit met die wetenschappen biedt je een voorsprong en maakt het je makkelijker sommige leerstof onder de knie te krijgen. Ten vierde komt een scherp ruimtelijk inzicht je goed van pas en tot slot heb je maar beter aanleg en belangstelling voor talen. Je moet tijdens je opleiding immers zelfstandig veel teksten in vreemde talen lezen en verwerken.
Structuur
Bachelor
De bacheloropleiding programmeert drie soorten opleidingsspecifieke vakken. De kennis- en inzichtsvakken geven een overzicht van periodes en van grote archeologische regio’s; de methodologische vakken introduceren je onder meer in de geologie, de archeobotanie (die plantaardige resten bestudeert), de archeometrie (die natuurwetenschappelijke methodes en technieken toepast om restanten te bestuderen) en de fysische antropologie (die menselijke skeletresten onderzoekt); de praktijkvakken omvatten dan weer begeleide oefeningen waarin je leert zelfstandig onderzoek op te zetten en uit te voeren, en verder ook terreinstages, materiaalpractica en excursies (een bezoek aan een archeologische site, een museum, een tentoonstelling …).
Naast die opleidingsspecifieke vakken volg je in je eerste bachelorjaar ook een aantal algemeen vormende vakken die je introduceren je in de wijsbegeerte, de historische kritiek en de antropologie. In je tweede bachelorjaar neem je ook een minor naar keuze op, een coherente groep van vakken uit een andere, complementaire discipline. Van in het begin van je opleiding maak je kennis met alle facetten van de archeologische praktijk en met diverse wetenschappelijke disciplines, maar naarmate de opleiding vordert, worden de hoorcolleges afgebouwd en neemt het belang van werkcolleges en zelfstandig werken toe. Zo monden de begeleide oefeningen in je derde bachelorjaar uiteindelijk uit in een zelfstandig uitgewerkte bachelorpaper.
Master
De echte vakspecialisatie gebeurt in je masteropleiding. Je leert er zelfstandig gespecialiseerd academisch onderzoek te voeren. Met je masterdiploma op zak ben je in staat leidinggevende functies te vervullen: opgravingen of projecten coördineren bijvoorbeeld. Dat je dat diploma waard bent, bewijs je met je masterproef, je zelfstandige afstudeerwerk waarin je de resultaten van eigen onderzoek presenteert. De opleiding stoomt je ook praktisch klaar voor de veldarcheologie en het archeologisch onderzoek. Daarom neem je actief deel aan o.m. opgravingen, archeologische boringen en prospecties. Je krijgt ook de kans om op buitenlandse stage te gaan.
Een bachelordiploma geeft ook toegang tot andere dan de hier vermelde master. Het overzicht vind je op het tabblad ‘Verder studeren’.
Arbeidsmarkt
Vele archeologen werken in het wetenschappelijk onderzoek: aan universiteiten, musea of andere wetenschappelijk instellingen. Voor velen is een belangrijke rol weggelegd in het beheer van het archeologische erfgoed. Ook binnen de ruimtelijke ordening is er vraag naar archeologen. Je kan tevens terecht bij archeologische privébedrijven, studiecentra of studiediensten die de erfgoedwaarde van bepaalde sites moeten bepalen. Archeologen die in Vlaanderen zijn opgeleid blijken daarbij zeer gegeerd in het buitenland. Daarnaast kan je perfect een baan vinden buiten de traditionele ‘archeologische’ sectoren. Afgestudeerden komen ook vaak terecht in administratieve functies, zowel in de openbare als de privésector, in commerciële functies, in de public relations, de culturele sector, bij bibliotheken of in de journalistiek.
Op www.durfdenken.be vind je interessante getuigenissen van afgestudeerde archeologen.
Kwaliteitszorg
Mensen die durven denken over de uitdagingen van morgen, daar streven we naar. Daarom is het onderwijs aan onze universiteit stevig verankerd in zes grote onderwijsdoelstellingen: denk breed, blijf onderzoeken, steun talent, bouw mee, verleg grenzen en kies kwaliteit.
De UGent heeft continu aandacht voor kwaliteitszorg en kwaliteitscultuur. Het UGent-kwaliteitszorgsysteem geeft voor elke opleiding informatie over de troeven van de opleiding, de sterke punten én de werkpunten.
Meer info:
Troeven
- Motivatie: met onze vierjarige opleiding mikken we op studenten met een kritische en wetenschappelijke attitude. Een sterke interesse in materiële cultuur en in de interactie tussen mens en landschap doorheen de geschiedenis is aangewezen.
- Multidisciplinariteit en multiperspectivisme: we leiden onze studenten op tot kritische en professionele archeologen die kunnen werken in teamverband. We brengen onze studenten de nodige vaardigheden bij om creatief en probleemoplossend te werk te gaan.
- Bruggen slaan: de studie van de archeologie bevindt zich op het kruispunt van materiële cultuurstudies, landschapsstudies en de studie van de geschiedenis van de mensheid. Deze fascinerende interactie is de focus van ons programma. Daarnaast leren we onze studenten analytische methodes en theoretische concepten toepassen. Op die manier slaat onze opleiding een brug tussen menswetenschappen en exacte wetenschappen.
- Talentontwikkeling: als student krijg je een zekere keuzevrijheid in het samenstellen van je studieprogramma naargelang van je eigen interesses.
- Brede inzetbaarheid: onze afgestudeerden beschikken niet alleen over geavanceerde archeologische kennis maar zijn door hun stevige methodologische basis ook inzetbaar in andere domeinen.
Sterke punten
- Gemotiveerd lesgeversteam: al onze docenten zijn gemotiveerde lesgevers die onderwijs combineren met internationaal toonaangevend onderzoek.
- Internationalisering: als opleiding stimuleren we onze studenten en docenten om internationale ervaringen op te doen. We nemen deel aan internationale veldwerkprojecten en bouwen korte buitenlandse studieverblijven structureel in ons programma in.
- Multidisciplinariteit: de combinatie van archeologische en basiswetenschappelijke vakken maakt onze opleiding aantrekkelijk voor kandidaat-studenten uit verschillende vooropleidingen.
- Integratie met het werkveld: als opleiding houden we de vinger aan de pols dankzij onze nauwe banden met het lokale en internationale werkveld.
- Na de studies: ons studieprogramma focust op het begrijpen en kunnen toepassen van de principes van de landschapsarcheologie en materiële cultuurstudies. Daardoor ben je na afstuderen goed voorbereid op nationale en internationale jobs in de publieke en in de private sector.
Werkpunten
-
Aandacht voor kwaliteit: we streven naar kwaliteitsvol onderwijs en willen onze studenten en alumni daarbij nauwer betrekken. We willen dit doen aan de hand van volgende actiepunten:
- (toekomstige) studenten op een structurele manier in contact brengen met onze alumni;
- onze studenten blijven aanmoedigen om in te gaan op de verschillende feedbackmogelijkheden en deel te nemen aan de bevragingen bij studenten over de kwaliteit van het onderwijs;
- het specifieke profiel van onze opleiding beter in de verf zetten met aandacht voor de gewenste voorkennis
-
Studielast: we willen verder inzetten op een duidelijke communicatie: wat verwachten wij van onze studenten en wat mogen onze studenten van ons verwachten? We willen onze (kandidaat-)studenten:
- wijzen op de gewenste basisvoorkennis op vlak van wetenschappen en vreemde talen;
-
informeren over en ondersteunen in het ontwikkelen van goede studiemethodes (het leren spreiden van de werklast)
Als opleiding plaatsen wij daartegenover: -
het inlassen van vaste feedbackmomenten tijdens het schrijven van eindwerken;
- een voortdurend engagement om het programma continue te evalueren en bij te sturen waar nodig, bijvoorbeeld door het omzetten van semestervakken naar jaarvakken.
-
Studie-efficiëntie: we stellen vast dat studenten vaak hun masterproef uitstellen naar de tweede zittijd of zelfs later. Dit is een werkpunt waarmee we samen met de studenten aan de slag willen gaan door:
- onze masterstudenten op gezette tijdstippen samen te brengen in integratieseminaries zodat ze van elkaar kunnen leren;
- het belang van de masterproef blijvend in de verf te zetten;
- onze masterstudenten aan te moedigen om tijdig aan de masterproef te beginnen.
Gericht coaching traject: De opleiding gaat samen met de faculteit en de Directie Onderwijsaangelegenheden aan de slag om de werkpunten binnen een redelijke termijn zoals bepaald in het kwaliteitsverbeterplan weg te werken. De opleiding rapporteert tussentijds aan het Onderwijskwaliteitsbureau van de Universiteit Gent over de voortgang van de werkzaamheden.
Deze opleiding is geaccrediteerd door de NVAO, de accreditatie werd verlengd onder het positief besluit instellingsreview in 2022. De kwaliteit van deze opleiding werd gevalideerd door een kwaliteitstoets in de vorm van een screening door het Onderwijskwaliteitsbureau. Het borgingsbesluit vindt u hier.
Deze informatie werd laatst bijgewerkt op 01/02/2023.
Heb je vragen of suggesties over deze publieke info, neem dan contact op met de opleiding.