Bachelor of Science in de biologie
Biologen bestuderen het leven in al zijn diversiteit. Van cellen tot ecosystemen: als bioloog ontdek je hoe levende systemen zijn opgebouwd, hoe ze functioneren, hoe ze zich aanpassen aan hun omgeving en door de tijd heen evolueren. Kies je voor de opleiding Biologie? Dan leer je een veelzijdige, integrerende wetenschap kennen die kennis en inzichten uit diverse disciplines als chemie, fysica, geologie en wiskunde samenbrengt om een holistisch beeld van het leven te vormen.
Inhoud
Biologen bestuderen het leven in al zijn diversiteit. Van cellen tot ecosystemen: als bioloog ontdek je hoe levende systemen zijn opgebouwd, hoe ze functioneren, hoe ze zich aanpassen aan hun omgeving en door de tijd heen evolueren. Kies je voor de opleiding Biologie? Dan leer je een veelzijdige, integrerende wetenschap kennen die kennis en inzichten uit diverse disciplines als chemie, fysica, geologie en wiskunde samenbrengt om een holistisch beeld van het leven te vormen. Zonder genetica en moleculaire biologie kan je niet verklaren hoe erfelijke eigenschappen ontstaan. Zonder fysica of wiskunde kan je geen biologische systemen modelleren. Zonder biochemie en celbiologie is het moeilijk te vatten hoe een organisme functioneert. En zonder kennis van biodiversiteit en ecologie kan je geen natuurbeheer voeren of de impact van de mens op ecosystemen begrijpen. Kortom: om levende systemen te begrijpen hebben biologen een brede wetenschappelijke basis nodig. De opleiding Biologie biedt je die brede, allround basis en leert je bovendien de vaardigheden om veldwerk en laboratoriumexperimenten uit te voeren. Zo vormt ze de perfecte springplank naar diverse specialisaties binnen de biologie, van microbiologie over ethologie tot ecologie.
Aandachtspunten
Om te kunnen starten met deze opleiding moet je (vanaf AJ 2026-27) deelgenomen hebben aan een starttoets (verplichte ijkingstoets).
Voor wie
De opleiding Biologie is er voor wie gefascineerd is door alle vormen van het leven op Aarde en zorgzaam met die diversiteit wil omspringen. Je combineert graag veldwerk en labo-onderzoek (en beschikt daarvoor over de nodige handigheid), houdt van buitenwerk en de natuur, en je ziet het nut van biologische kennis voor maatschappelijk relevante thema’s zoals de klimaatopwarming en het verlies aan biodiversiteit. Idealiter beschik je over een stevige wiskundige basis – een richting met zes uur wiskunde in het secundair onderwijs is een voordeel, maar vier uur wiskunde volstaat – en een brede wetenschappelijke vorming en bijzondere interesse in fysica, chemie en biologie. Voor die laatste drie disciplines is geen specifieke voorkennis vereist, al is een solide wetenschappelijke basishouding wel aangewezen.
Structuur
-
Bachelor
Een goed begrip van levende materie vraagt om inzicht in biochemische, fysiologische en moleculaire processen. Om die te bestuderen maak je gebruik van kennis en technieken uit de chemie, fysica en wiskunde. In het eerste jaar ligt de nadruk op deze fundamenteel-wetenschappelijke basisvakken. Ze brengen alle studenten op hetzelfde niveau en zorgen voor een brede kennis van biologische diversiteit, bouwplannen en processen. Vanaf het tweede jaar verdiep je je in biologisch georiënteerde vakken. In het derde jaar voer je een bachelorproef uit – een zelfstandig onderzoeksproject van vijf weken waarin je ervaart wat wetenschappelijk onderzoek echt inhoudt. Je krijgt in dat jaar ook de kans om een semester lang vakken te volgen aan een buitenlandse universiteit. Verder heb je in je derde jaar een beperkte keuze: een traject Biologie enerzijds; een traject Onderwijs voor studenten met educatieve toekomstplannen anderzijds. Tijdens de bachelor maak je uitgebreid kennis met de verschillende biologische disciplines, die je uitstekend voorbereiden op de majors in de (Engelstalige) masteropleiding. Tegelijkertijd houdt de opleiding je wetenschappelijke vorming voldoende breed zodat je ook je draai kan vinden in andere, verwante masteropleidingen.
Natuurlijk leer je biologie niet alleen via hoorcolleges in het auditorium, praktijkervaring is minstens even belangrijk. Al in het eerste jaar breng je meer dan de helft van je tijd door in het practicumlokaal of laboratorium. Tijdens oefeningen en werkcolleges werk je in kleine groepen onder begeleiding van assistenten. Zo leer je observeren, experimenteren en analyseren – en je past je theoretische kennis meteen toe in de praktijk. Daarnaast trek je regelmatig de natuur in. In verschillende vakken staan veldexcursies op het programma. In het tweede en derde jaar neem je deel aan dag- en weekstages in natuurreservaten in Vlaanderen en Noord-Frankrijk. Ook het bijhouden van een logboek met soortobservaties hoort bij je praktijkopdrachten.
-
Master
In deze Engelstalige masteropleiding bereid je je voor op het internationale werkveld van de biologie. Je leert het vakjargon in het Engels begrijpen en gebruiken, en werkt samen met internationale studenten die dezelfde opleiding volgen. Zo ontwikkel je niet alleen wetenschappelijke expertise, maar ook interculturele en communicatieve vaardigheden die belangrijk zijn in een internationale context. Je kiest uit drie majors, die elk aansluiten bij de onderzoeksdomeinen waarin de UGent sterk staat: Biodiversity and Evolutionary Biology, Global Change Ecology en Functional Biology. Je sluit de opleiding af met een masterproef over een onderwerp naar keuze.
Arbeidsmarkt
Biologen vinden makkelijk hun weg op de arbeidsmarkt door hun brede, wetenschappelijke vorming. De laatste jaren is de bedrijfswereld de wetenschappelijke competenties van biologen steeds meer gaan waarderen. Daarnaast groeit ook de milieusector, wat tal van nieuwe tewerkstellingskansen creëert, zowel bij de overheid als in de privésector. Het wetenschappelijk onderzoek blijft echter de belangrijkste afzetmarkt voor pas afgestudeerden – ongeveer 50% van de biologen start daar de loopbaan. Ongeveer 20% vindt een eerste baan bij de overheid en een vergelijkbaar aandeel in de privésector. De overige 10% actief wordt in het onderwijs.
Kwaliteitszorg
Mensen die durven denken over de uitdagingen van morgen, daar streven we naar. Daarom is het onderwijs aan onze universiteit stevig verankerd in zes grote onderwijsdoelstellingen: denk breed, blijf onderzoeken, steun talent, bouw mee, verleg grenzen en kies kwaliteit.
De UGent heeft continu aandacht voor kwaliteitszorg en kwaliteitscultuur. Het UGent-kwaliteitszorgsysteem geeft voor elke opleiding informatie over de troeven van de opleiding, de sterke punten én de werkpunten.
Meer info:
Troeven
- Multiperspectivisme: Studenten starten hun opleiding vanuit een brede wetenschappelijke basis en groeien verder in meerdere gespecialiseerde subdisciplines in de biologie, waardoor multidisciplinaire visies ontwikkeld worden. Daarenboven wordt het belang en de toepasbaarheid van de biologie in de maatschappij breed gekaderd, zodat studenten uitgroeien tot kritische en maatschappijbewuste denkers (natuurbeheer, duurzame ontwikkeling, klimaatsverandering, bio-ethiek, etc.). De talrijke groepsactiviteiten bieden ook een stimulerende omgeving om interactief en vanuit verschillende standpunten een probleemoplossende aanpak te realiseren.
- Talentontwikkeling: In de brede bacheloropleiding kunnen studenten de nodige ervaring opdoen om hun eigen interesses en talenten te ontdekken. In de masteropleiding wordt dit vertaald in een eigen keuzepakket aan majoren, minoren en keuzevakken, en vooral de eigen masterscriptie. De keuzes die gemaakt dienen te worden in de master worden ook bepaald door de professionele interesse van de student: onderzoek, onderwijs of ondernemerschap. Via specifieke werkvormen worden tools aangereikt om de bewustwording van hun eigen talenten ook binnen een professionele context te stimuleren (vb. organisatie van symposium, sollicitatiebrief, beroepsstage, etc.).
- Kenniscreatie: De opleiding streeft naar een evenwicht tussen kennisontwikkeling en praktische vaardigheden, welke op een zo geïntegreerd (interdisciplinair) mogelijke manier worden toegepast. Kritisch, analytisch en probleemoplossend denken staat centraal, om gefundeerd tot een communiceerbare synthese en oplossing te komen. Het programma berust ook op uitgebreide onderzoeksexpertise van de betrokken lesgevers, die onderwijs verstrekken vanuit hun eigen specialisatie en excellentie.
- Programma: Het Engelstalig masterprogramma richt zich op onderzoeksprofilering (leerlijn ‘Research Biology’) of een profilering in onderwijs (via de Educatieve Master Biologie) of ondernemerschap (leerlijn ‘General Biology’). Het majorprogramma is gestructureerd rond de kernexpertises van de onderzoekers in de vakgroep Biologie: ‘Biodiversity and Evolutionary Biology’, ‘Functional Biology’ en ‘Global Change Ecology’. Afhankelijk van de gekozen profilering zijn er verdere keuzemogelijkheden en is er ruimte voor uitwisselingen met buitenlandse universiteiten.
- Integratie theorie en praktijk: De masteropleiding Biologie omvat een evenwichtige combinatie van hoorcolleges en een uitgebreid pakket aan praktische werkvormen (in het laboratorium, het computerlokaal, in het veld, de leszaal, etc.). Individuele of groepsopdrachten stimuleren daarbij het creatief en kritisch omgaan met wetenschappelijke problemen, en hoe dit te vertalen naar bepaalde doelgroepen (andere studenten, beleidsmakers, maatschappij, etc.). De opleiding steunt daarbij sterk op een verder groeiproces rond wetenschappelijke integriteit, communicatievaardigheden, technische en analytische vaardigheden.
Sterke punten
- Onderwijsvisie en –doelstelling: Het hervormde programma steunt op een doordachte en actuele onderwijsvisie (nl. “het afleveren van “creative and reflective practitioners”, die hun probleemoplossend denken binnen een realistische (beroeps)context vertalen naar adequaat handelen, via een proces van constante evaluatie en bijsturing van hun leer- en denkproces”), welke als ‘excellent’ werd beschouwd door de visitatiecommissie. Dit vertaalt zich onder meer in een programmastructuur en keuzemogelijkheden die studenten sturen naar een bewustere beroepsprofilering. Op masterniveau weerspiegelt de onderwijsvisie daarenboven de beleidsvisie van de vakgroep Biologie, wat de garantie biedt op onderwijs aangeleverd door experts uit de betrokken focus-disciplines.
- Brede wetenschappelijke basis: Startend vanuit de bacheloropleiding wordt een zeer brede wetenschappelijke basis aangeleverd, gestructureerd rond een drietal leerlijnen (functionele biologie, biodiversiteit en evolutie, en ecologie). In de masteropleiding laten deze toe om gerichte keuzes te maken die individuele interesses en talenten van studenten weerspiegelen, maar tevens een brede interdisciplinariteit stimuleren.
- Integratie theorie en praktijk: Theorie in hoorcolleges wordt uitgebreid gekoppeld aan een brede waaier van verschillende actieve werkvormen (al dan niet in groepsverband), waar integratie (van interdisciplinaire informatie en technieken) en kritische zelfreflectie centraal staan.
- Analytische vaardigheden: Onderzoekscompetenties in de biologie vereisen uitgebreide analytische competenties in de statistiek. Doorheen de opleiding krijgen studenten de kans om de nodige statistische en analytische vaardigheden te ontwikkelen en toe te passen in onderzoek (eveneens binnen de beroepscontext).
- Communicatie en laagdrempelig: De opleiding hecht veel belang aan een efficiënte communicatiestructuur, zowel tussen het onderwijzend personeel (in kader van kwaliteitszorg), als naar studenten toe (opleidingsonderdelen en actieve werkvormen gericht naar het verwerven van competenties in communicatie naar een brede waaier van doelgroepen). De laagdrempelige aanpak van het onderwijzend personeel stimuleert een actieve informatiestroom in beide richtingen.
Werkpunten
- Integratie praktische werkvormen: De huidige programmastructuur van het curriculum impliceert dat praktische werkvormen binnen individuele vakken geprogrammeerd zitten, terwijl interdisciplinariteit en integratie bevorderd zou worden indien dit over vakken heen gebeurt. De opleiding zal een haalbaarheidsstudie uitvoeren om praktische werkvormen verder te ontkoppelen van individuele opleidingsonderdelen, en deze te integreren in een overkoepelend integratief practicum.
- Feedback: De studenten wensen terecht meer tussentijdse feedback van de opdrachten uitgevoerd tijdens het jaar. Lesgevers worden gestimuleerd om hun verwachtingen en prestaties duidelijker en frequenter te communiceren.
- Externe blik: Afgestudeerde biologen komen in een zeer breed arbeidsveld terecht, gaande van onderzoeker binnen biodiversiteit en natuurbeheer, tot milieuconsulent of medisch vertegenwoordiger. De noden van het beroepenveld evolueren echter erg snel onder invloed van nieuwe wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen, zoals het toenemende gebruik van genoom-analyse in alle takken van biologisch onderzoek, of de urgente nood aan adequate evaluatietechnieken om de impact van klimaatverandering op ecosystemen in kaart te brengen. Het is dan ook noodzakelijk dat de opleiding voortdurend de vinger aan de pols van het brede en dynamische beroepenveld houdt, en de opleiding continu bijstuurt om biologen de beste kansen te bieden op een succesvolle én maatschappelijk nuttige carrière. De opleiding laat zich daarom sinds 2016 adviseren door een adviesgroep met vertegenwoordigers uit een 10-tal grote sectoren binnen het (internationale) beroepenveld. Het is echter een uitdaging om de meest geschikte formule te vinden om voldoende terugkoppeling en actieve participatie vanuit dit beroepenveld te verankeren in het programma.
Accreditatie
Deze opleiding is geaccrediteerd door de NVAO, de accreditatie werd verlengd onder het positief besluit instellingsreview in 2022. De kwaliteit van deze opleiding werd gevalideerd door een kwaliteitstoets in de vorm van een screening door het Onderwijskwaliteitsbureau. Het borgingsbesluit vindt u hier.
Deze informatie werd laatst bijgewerkt op 01/02/2023.
Heb je vragen of suggesties over deze publieke info, neem dan contact op met de opleiding.